053 3

Wolna burta jest to odległość pionowa mierzona na owrężu (w połowie długości statku między pionami) między górną krawędzią pokładu (linią pokładu) a wodnicą ładunkową.

Na podstawie własności geometrycznych i konstrukcyjnych statku wyznaczona zostaje podstawowa linia ładunkowa, którą jest letnia linia ładunkowa. Linia ta jest zaznaczona na obu burtach statku za pomocą kręgu z przechodzącą przez niego linią poziomą, której górna krawędź wyznacza dopuszczalne zanurzenie statku latem w wodzie morskiej, jest to tak zwany znak wolnej burty lub znak Plimsolla. Pod względem wyznaczania wielkości wolnej burty statki dzielimy na dwa typy A i B. Statek typu A jest statkiem przeznaczonym do przewozu ładunków płynnych masowych, którego zbiorniki ładunkowe mają małe otwory zamykane stalowymi pokrywami zaopatrzonymi w uszczelki. Statek taki musi również spełniać pewne warunki niezatapialności i stateczności w przypadku uszkodzenia poszycia.

Wszystkie statki, których nie można zaliczyć do typu A są statkami typu B. Statkom typu B dłuższym od 100 m, które spełniają pewne wymagania dotyczące zamknięć ładowni oraz niezatapialności i stateczności awaryjnej, może zostać przyznana zmniejszona wolna burta.

Jeżeli wymagania konwencji w zakresie wytrzymałości zamknięć nie są spełnione, to statek musi mieć zwiększoną wolną burtę. Podstawowym parametrem, który służy do określania wielkości wolnej burty, dla danego typu statku, jest jego długość. Ponadto w obliczeniach brane są pod uwagę następujące wielkości:

a)    wysokość boczna statku,

b)    współczynnik pełnotliwośd pod wódzia,

c)    wypukłość pokładu,

d)    długość nadbudówek,

e)    wznios pokładu na dziobie i rufie,

0 wytrzymałość konstrukcji kadłuba.

Wysokość boczna. Tabela wolnych burt jest obliczona dla statków o stosunku L/H = 15. Jeżeli stosunek ten jest mniejszy, to wolna burta ulega zwiększeniu. W przeciwnym wypadku wolna burta może być zmniejszona, lecz przy spełnieniu dodatkowych warunków.

Współczynnik pełnotliwości kadłuba. Standardowa, obliczeniowa pcłnotli-wość pod wódzia wynosi 0,68. Jeżeli statek jest pełniejszych kształtów, to wolna burta ulega zwiększeniu, lecz nigdy odwrotnie.

Wypukłość pokładu. Obliczeniowa wypukłość pokładu wynosi B/50 i ma kształt paraboli. Jeżeli wypukłość ta jest większa, to wolna burta ulega zmniejszeniu, a przy mniejszej wypukłości zwiększeniu.

Długość nadbudówek. Celem uwzględnienia długości nadbudówek i skrzyń należy korzystać ze specjalnych tabel umieszczonych w konwencji.

53