057 5

Reakcje termojądrowe zachodzą we wnętrzu Słońca i gwiazd. Na Ziemi przeprowadzono je tylko w formie niekontrolowanej - podczas wybuchów bomb wodo-nmych. W bombie wodorowej temperaturę niezbędną do syntezy jądrowej wytwarza wybuch bomby atomowej.

Rozdział 4

CZĄSTECZKA

Feliks Jaroszyk. Andrzej Pilawski

Cząsteczka (drobina, molekuła) powstaje w rezultacie łączenia się ze sobą atomów tych samych lub różnych pierwiastków w układy dwu- lub wieloatomowe. Układ taki )cst elektrycznie obojętny. Atomy łączą się ze sobą tylko wtedy, kiedy energia cząsteczki jest mniejsza od sumy energii poszczególnych atomów w stanic swobodnym. Łączenie się atomów w cząsteczkę powoduje znaczne zmiany w rozmieszczeniu elektronów na zewnętrznych orbitach atomów, natomiast praktycznie mc wpły. w a na ro/mieszc/enie elektronów na orbitach wew nętrznych poszczególnych atomów. Należy podkreślić. że zewnętrzne elektrony decydują między innymi o właściwościach chemicznych cząsteczek.

O trwałości połączenia atomów w cząsteczkę stanów i uzyskanie przez ten układ atomów minimalnej wartoici energii potencjalnej. Łatwo prześledzić tę zasadę na rycinie 4.1. na przykładzie cząsteczki utworzonej przez układ dwóch atomów.

Z ryciny 4.1 wynika, że w miarę zbliżania się atomów do siebie siły przyciągające najpierw rosną, później maleją, a następnie przechodzą w siły odpychające. Z kolei energia potencjalna uzyskuje wartość minimalną dla r = r₀ przy F = 0. Odległość r_Q nazywana jest długością wiązania, a energia E_p ■ jest energią wiązania. Jest to minimalna energia niezbędna do rozerwania wiązania.

Oddziaływania rmędzy atomowe. nazywane także wewnątrzcząitecdowymi. są odpowiedzialne za powstawanie cząsteczek. Natomiast za tworzenie struktur nad-mokkularnych odpowiadają oddziaływania międzycząstcczkowc 4.1. Oddziaływania wewnątrzcząsteczkowe

Siły wiążące atomy w cząsteczce mogą mieć różny charakter. W' związku z tym wprowadzono podział na kilka rodzajów wiązań: jonowe (elcktropolame. heteropo-lamch kowalencyjne (atomowe, homeopolaroc) i koordynacyjne. Wiązania koordynacyjne stanowią szczególny przypadek wiązań kowalencyjnych.

57