061 4

darni materiałowymi lub w przypadku znacznie zużytych cylindrów — oddziaływaniem „progu” w górnej części cylindra. W silnikach dwusuwowych zdarza się pękanie pierścieni spowodowane ścięciem lub wypadnięciem kołka ustalającego pierścień w rowku i zawadzeniem krawędzi pierścienia o okna cylindra.

Sworzeń tłokowy wymienia się zazwyczaj wskutek normalnego zużycia samego sworznia, zużycia tulei w główce korbowodu lub otworów w tłoku. Na zużywanie się sworznia mają największy wpływ prawidłowość pasowania i montażu, dobór materiałów sworznia i tulei, jakość stosowanego oleju silnikowego oraz sposób eksploatacji silnika. Przyspieszone zużycie sworznia występuje podczas użytkowania silnika przy dużych obciążeniach i małych obrotach. Przypadki zatarcia sworznia w tulei zdarzają się wskutek zbyt małych luzów lub niewłaściwego smarowania.

Zdejmowanie łtoka, sworznia tłokowego i pierścieni

Do zdjęcia tłoka konieczne jest uprzednie zdjęcie głowicy i cylindra. Następnie, za pomocą ostro zakończonych szczypców należy wyjąć sprężynujące pierścienie zabezpieczające sworzeń w otworach tłoka. (Szczypce można wykonać we własnym zakresie np. ze starych nożyczek). Jeżeli pierścienie wyjmuje się przy złożonej skrzyni korbowej, wówczas należy zasłonić ją dokładnie szmatą aby uniknąć przykrych skutków przypadkowego wpadnięcia pierścienia do wnętrza skrzyni korbowej. Wyjęcie pierścienia lub innej drobnej części ze skrzyni korbowej na ogół nie udaje się bez wyjęcia silnika z ramy i całkowitego rozebrania go.

Po usunięciu zabezpieczeń, wyciska się sworzeń z tłoka za pomocą specjalnego przyrządu pokazanego na rysunkach 4.30 i 4.31. Przyrząd ten wykonany jest z taśmy blaszanej zamocowanej do stalowej płytki z gwintowanym otworem w środku. W otworze znajduje się trzpień z pokrętłem. Taśmę zakładamy wokół tłoka i podtrzymując ją ręką wkręcamy trzpień, który opierając się o sworzeń wyciska go z tłoka. Jeśli taśma wykonana jest ze sprężynującej

Rys. 4.29. Sposoby wyjmowania pierścieni zabezpieczających sworzeń tłokowy i — pierścienie typu Segera, b — pierścienie z drutu

blachy, zaś trzpień gwintowany ma wymienne nakładki na końcu, przyrząd taki może być używany do tłoków i sworzni o różnych średnicach.

Sworznia tłokowego nie należy wybijać młotkiem, gdyż z jednej strony grozi to skrzywieniem korbowodu, a z drugiej — powoduje znaczne zdeformowanie tłoka, który po takim za-

61