062

biegu może wykazywać skłonności do zacierania, zazwyczaj w kierunku prostopadłym do osi sworznia.

Jeżeli wskutek wyjątkowej sytuacji sworzeń musi być wyjęty bez użycia przyrządu, wówczas należy zdjąć pierścienie tłokowe, tłok podgrzać do temperatury około 100°C (najlepiej w płomieniu spirytusowym), podeprzeć przez warstwę filcu z otworem na sworzeń i wybić sworzeń młotkiem za pośrednictwem miękkiego wybij aka aluminiowego lub miedzianego. Młotkiem należy uderzać z bardzo umiarkowaną siłą. Przy powtórnym montażu tak wyjmowanego tłoka wskazane jest sprawdzenie jego wymiarów i luzu w cylindrze.

Rys. 4.30. Wyciskanie sworznia tłokowego (Pannonia)

Jeżeli tłok ma być ponownie założony do silnika, wówczas należy oznaczyć go tak, aby przy montażu został założony w identycznym położeniu. Nie dotyczy to tłoków silników dwusuwowych, które są już fabrycznie oznaczane (najczęściej strzałką, skierowaną w stronę okna wydechowego).

Pierścienie tłokowe najlepiej zdejmować za pomocą specjalnych szczypców. W razie ich braku można to wykonać posługując się trzema cienkimi blaszkami sprężystymi o grubości około 0,15—0,20 mm, podkładając je kolejno i zsuwając po nich każdy pierścień.

Trzeba pamiętać, że pierścienie zdejmuje się kolejno, zaczynając od pierścienia umieszczonego przy denku tłoka. Zdejmowanie pierścieni poprzez płaszcz tłoka prowadzi do porysowania płaszcza ostrymi krawędziami zamków. Przy pewnej wprawie można pierście

nie tłokowe zdjąć bez pomocy dodatkowych przyrządów rozchylając palcami zamki, jednakże ten sposób grozi zawsze pęknięciem pierścienia.

Zdjęcie zapieczonych albo zatartych pierścieni jest znacznie trudniejsze. Najpierw należy jak najstaranniej od-skrobać - nagromadzony nagar zwraca-

Rys. 4.31. Przyrząd do wyciskania i wciskania sworznia tłokowego w silnikach motocykli WFM i WSK-125

jąc uwagę aby nie zarysować tłoka, po czym wymoczyć tłok z pierścieniami w nafcie. Następnie podważając ostrożnie pierścień od strony zamka, wyjmujemy go z rowka posuwając się wzdłuż obwodu tłoka. W miarę wydobywania pierścienia podkładać pod nie-

62