083 2

węgla rozpuszcza się w wodzie. Dlatego właśnie poziom cieczy podnosi się do góry.

Reakcja spalania parafiny*¹:

CrH* + 33-i-O: — 22 CO_: + 23 HO

⁷ Rozdz. 26. W uzupełnieniu 6 podano przybliżony wzór chemiczny parafiny oraz wymieniono wodę jako produkt jej spalania.

•Rozdz. 30 i 31. Uproszczone równania słowne i chemiczne fotosyntezy:

dwutlenek węgla + woda - tlen + cukier gronowy

6COi + 6H.O    60_; + QH,,0₆

⁹ Rozdz. 32. Uproszczone równania chemiczne:

, .    .    , katalizator

nadtlenek wodoru-- woda + tlen

2H_;0: — H_;0 + 0' C + O: -* CO_;

¹⁰ Rozdz. 33. Uproszczone równania chemiczne:

2 Cu + O; — 2 CuO 4 Al+ 3 O; — 2*Al;Oj 4 Fe+ 3 O; - 2 Fe.O,

" Rozdz. 36. Równanie chemiczne: CuO + Fe -* Cu + FeO ^,a Rozdz. 36. Rozwiązanie zadania. Czy uczony był w błędzie? Odpowiedź znajdujemy w doświadczeniu z rozdz. 34. Rozumowanie uczonego było fałszywe. Musiał przecież zdawać sobie sprawę z tego, że powietrze, które ma swoją masę. jest zużywane podczas spalania. Obecnie wiemy, że część powietrza, a mianowicie zawarty w nim tlen. łączy się z węglem z drewna, dając dwutlenek węgla-gaz ulatujący z dymem. Dlatego dym i pozostający po spalaniu popiół muszą łącznie ważyć więcej niż drewno, z którego powstały.

Literatura: K. Freytag, Rozrywki umysłowe, w czasopiśmie Wir expeńmemieren (w.e.), Aulis Yerlag Deubner. Kolonia 1978. s. 96.

Tlen. ga7. nieszlachetny występuje w przyrodzie w cząsteczkach złożonych z dwóch atomów, co zapjsujcmy Oj (przyp. red.).

ⁿ Rozdz. 37. Równania opisujące proces rdzewienia, wg H. Shmidtkunza, Rdzewienie żelaza, w czasopiśmie Naiurwissenschaften m Unlerricht, Aulis Verlag Deubncr, Kolonia 1980, s. 156.

a)    2 Fe+2 H;0 — 2 Fe(OH);

b) 2 Fe (OH); + -^0_:-2 FeO(OH) + HjO

c)    2 FeO(OH) - Fe_:0., + H.O

¹⁴    Rozdz. 44. Fc + S — FcS +energia

¹⁵    Rozdz. 46. Znamy obecnie 105 pierwiastków, z których 17 otrzymano sztucznie (np. pluton i hahn). Pozostałe 88 pierw iastków ma pochodzenie naturalne.

^Ie Rozdz. 51. Literatura: J. Thorwald. Stulecie detektywów. Wydawnictwo Literackie, Kraków.

¹⁷ Rozdz. 52. Literatura: H. Rómpp/H. Raaf. Organische Chemie im Probierglas, Franckh'schc Verlagshandlung. Stuttgart, s. 137.

•• Rozdz. 54. Najbardziej użyteczny i skuteczny jest potaż-węglan potasowy-o wzorze K_;CO_?. Sól ta ma odczyn alkaliczny, tzn. zasadowy.

•’Rozdz. 59. H_;0 *^{cncn?ia elcktryczna} 2H + 0 lub dokładniej + energia elektryczna

2H_;0---> 2H; + 0;

²⁰    Rozdz. 65. Literatura: BuB. V., u.Q., F.inłuhrung in dic Chemie. T. I. Ver!agsgescllschaft Schulfemsehcn, Kolonia, s. 101.

²¹    Rozdz. 72. Literatura: W. Back/J. Putz, Chemtsch-physikaliche Expc-rimente. Ycrlagsgesełschaft Schulfemsehcn. Kolonia. O teorii tworzenia kryształów: Kitaigorodski. Ordnung und Unordnung in der Welt der Atome, Aulis Verlag Deubner. Kolonia s. 152

²²    Rozdz. 79. Spalanie w ęgla: C + O; - CO_:; woda wapienna jest wodnym roztworem wodorotlenku wapniowego Ca(OH)_:.

dwutlenek węgla + zasada wapniowa — osad wapienia + woda

CO; + Ca(OH); ^ CaCOj + H_;0 ²¹ Rozdz. 80.

kwas węglowy -* dwutlenek węgla + woda H;C0₃ - CO; + H;0

Jedynie niewielka część wprowadzonego do wody dwutlenku węgla zmienia się w kwas węglowy - większość po prostu się rozpuszcza.

165