10054

CI WSTĘP

krótkie zwroty przydawkowe. niekiedy oddzielających _griIn podmiotu od grupy orzeczenia itp. Jednolite stosowanie _Cu dzyslowu dla partii monologowych i rozmyślań przyj_muj“ za edycją I. Chrzanowskiego i Z. Szweykowskiego (w ręko pisie i’ pierwodruku gazetowym oraz książkowym nie był_{0 lu} konsekwencji, przeważała jedynie tendencja do brania w _cu_ dzysłów zdań monologowych wprowadzanych słowami „myś. lał(a)", .,pomyśłał(a)” itp.; nie stosował Prus cudzysłowu dl_a monologów wprowadzanych zwrotami w rodzaju: „rzekł do siebie", „mówiła sobie" itp.)

Hojnie wspomógł niniejsze opracowanie Lalki prof. Henryk Markiewicz jako recenzent maszynopisu I wydania Wstępu i objaśnień. Dziękując bardzo za tę pomoc dodać pragnę, że objaśnieniom tym usługę znaczniejszą, niż mogła być dokumentowana. oddały również komentowane przezeń wydania Lalki w serii „Biblioteka Szkolna" PIW. Objaśnieniu niektórych varsowianów przysłużył się co także słowami wdzięczności pragnę tu zaznaczyć prof. Stanisław Lorentz. Ze względu na istniejącą już tradycję oraz literaturę przedmiotu — zwłaszcza cenne prace Ludwika Bohdana Grzeniew-skiego podawałem w przypisach informacje o dzisiejszym stanie obiektów warszawskich wspominanych w Lalce.

Wydanie obecne Lalki w „Bibliotece Narodowej" różni się od edycji I uzupełnieniami Wstępu i Ważniejszych opracowań, korekturami i dopełnieniami komentarza oraz wprowadzeniem informacji o odcinkach w pierwodruku gazetowym po

wieści.

Wstęp został powiększony o fragmenty pl. Nieci) o genezie i Żydzi. Lista Ważniejszych opracowań powiększyła się o kilka pozycji bibliograficznych opublikowanych przed rokiem 1986 oraz o ponad 50 pozycji bibliograficznych z lat 1987    1995.

Komentarz powiększył się o ponad 350 przypisów nowych i ponad 50 uzupełnień w przypisach dotychczasowych. Oprócz tego z kilkunastu przypisów dotychczasowych zostały usunię-

UWAGI O TEKŚCIE

CLI

IC omyłki lub nieścisłości. W nowych przypisach wykorzystano kilkanaście sugestii z recenzji, jakie się ukazały po pierwszym wydaniu Lalki w „Bibliotece Narodowej", a także wypowiedzi czytelników głównie uczniów, studentów i nauczycieli. korzystających z komentarza. Kilkudziesięciu przypisom przysłużył się przyrost piśmiennictwa naukowego

0    Lalce, przynoszący rozpoznanie kolejnych zagadek tekstu.

Oznakowanie picrwodrukowych odcinków Lalki, ukazanie

ich granic i dat ukazywania się w „Kurierze Codziennym", nigdy w dotychczasowych wydaniach książkowych nie praktykowane, wiąże się nic tyle z intencją unaocznienia rytmu pracy pisarza, ile z zamiarem przywrócenia tekstowi pewnego składnika czy aspektu jego znaczeń. Aspektu, o który upominał się Edward Pieścikowski, odwołując się do rękopisu powieści:

(...) / rękopisu Lalki wynika, przecież, że sam autor wyznaczał rozmiary i granice odcinków, że więc w następstwie sam je komponował

1    puentował. Autor, nic zcccr! To ważne, gdyż fakt publikowania powieści w tzw. odcinku jakiegoś dziennika nic czyni jeszcze powieści odcinkową w rozumieniu historyczno- i teoretycznoliterackim. Zamieszczano przecież i zamieszcza się nadal w odcinkach dzisiaj jest to powszechną praktyką redakcyjną utwory napisane uprzednio w całości Tymczasem chodzi o dzieła nie tylko ogłaszane Iragmentami. ale i powstające z dnia na dzień, w których odcinki konstytuuje autor; inaczej mówiąc chodzi o utwory, w których odcinek jest cząstką konstrukcyjną, a nic skutkiem technicznego zabiegu .

Przy takim rozumieniu powieści odcinkowej miormacja o granicach kolejnych segmentów przywraca pewne sensy przeoczane w zwykłym czytaniu edycji książkowej.

Edward Pieścikowski, „Lalka” w kawałkach [w:] Edward Pieści k o w s k i, A ad twórczością Bolesława Brusa. Poznań 19X9, s. 69 70. (Artykuł ten wcześniej ukazał się w „Twórczości” 1973, nr 9 i nosił tam tytuł Bolesława Brusa powieści W odcinkach.)