10054

Koszty logistyki przedsiębiorstw

Podstawowy koszt logistyki - koszt realizacji zamówienia - jest mieszanką indywidualnych kosztów, powstających w różnych komórkach funkcjonalnych przedsiębiorstwa, które często nie współpracują ze sobą należycie. Każdy z elementów składa się z części stałej i zmiennej, a więc rozkłada się on w innych proporcjach na jedno zamówienie. Elementy kosztów i cykl realizacji zamówienia przedstawiają się następująco [22]:

Koszty logistyki przedsiębiorstw

Złożenie zamówienia i kontakt

Przyjęcie

N

lio/

Stan    Doku

kredytu /\ menlacja

\j

qja/'

Kompletacja

zamówienia

M

Po

dostawie

Zarządzanie logistyczne (interfunkcjonalne) powoduje, że decyzja w obrębie jednej funkcji wpływa na wiele innych. Ma to wyraz w całkowitym koszcie sieci dystiybucji i jego składnikach obejmujących koszty: transportu, zapasów, magazynowania, lokalnych dostaw i przyjęcia zamówienia.

Przy analizie działalności logistycznej firmy koszty logistyki¹ możemy podzielić na koszty: transportu i dostaw, utrzymania zapasów, funkcjonowania systemu informacyjnego, sterowania produkcją, zaopatrzenia i zbytu. Całkowite koszty logistyki (KJ przedsiębiorstwa realizującego funkcje dystrybucyjne można ująć wzorem:

K_L = K, + K_m + Kj + K_s + K₀ + K„,

gdzie:

K, 1 koszty transportu,

K„, - koszty utrzymania magazynów,

K_z - koszty przechowywania zapasów,

K_s - koszty sterowania logistyką (związane z przyjmowaniem i realizacją zamówień),

Ko - koszty opakowań,

K_u -koszty utraconych korzyści (wielkość niezrealizowanej sprzedaży z powodu braku produktów lub opóźnień w dostawach, utracone przyszłe zakupy dotychczasowych i potencjalnych klientów z powodu utraty zaufania do dostawcy).

Natomiast w przedsiębiorstwach różnych branż koszty logistyki (Kl) można porównywać, licząc je według wzoru:

K_L = K, + K_m + K| + Kc,

gdzie:

K, - koszty administracyjne obsługi klienta,

Km - koszty magazynowania,

K, - koszty transportu,

Kj - koszty kapitału zamrożonego w zapasach i ich udział w wartości obrotów.

Koszty logistyki stanowią też bardzo ważny czynnik oceny projektowanych inwestycji logistycznych. Ich znajomość stanowi podstawę działań optymalizacyjnych. Przykładem może być przedstawione na rysunku 37 określenie liczby magazynów na podstawie kryterium minimalnego kosztu całkowitego.

Rys. 37. Ocena sieci logistycznej

Źródło: Materiały pomocnicze do seminarium z zakresu zarządzania logistycznego przedsiębiorstwem, ILiM, Poznań 1996, s. 20.

5.3. Ewidencjonowanie i izolowanie kosztów logistyki

Ewidencjonowanie kosztów logistyki obejmuje rachunek kosztów w układzie rodzajowym i rachunek według miejsc powstawania kosztów. Podstawą rachunku kosztów w układzie rodzajowym jest dokonanie rozróżnienia między kosztami czynników produkcyjnych, udostępnianych lub stosowanych w systemie logistycznym przedsiębiorstwa i kosztami usług logistycznych, wykonanych przez inne przedsiębiorstwa. Równoległe występowanie świadczeń własnych i obcych w odniesieniu do usług jest typowe dla logistycznego przedsiębiorstwa. Tabela 8 przed-

91

1

Koszty te w przedsiębiorstwach produkcyjnych - zależnie od przyjętego poziomu obsługi klienta-mogą stanowić od 10 do 30% wartości sprzedaży, w tym ok. 70% stanowią koszty paliw, koszty kapitałowe, koszt robocizny pośredniej.