100220111056

OCENA TOWARZYSTWA SZUBRAWCÓW    CXVII

1

I lak gdyby nie dość jasne było, że według niego wlifologii Towarzystwa przeważa stare i nieuniknienie skazane na przezwyciężenie, przeć iw stawia jej również wolterianizm Mickiewicza jako radykalniejszy niż

^^Kzysto racjonalistyczne, oderwane polemiki liberałów wilg I leńskich z jezuitami, polemiki na ogół wolne od akcentów ^^Bołecznych, a po prostu broniące praw rozumu przeciwko przesądom, ciemnocie.

Wyższość tego sądu o szubrawcach nad wieloma tra-^ dycyjnymi nie ulega wątpliwości, ale zagadnienia poli-,^^^^Kno-społeczne oderwane są tu od problemu narodo-Wywości, autor nie uwzględnia odmiennego poglądu na hi-anonimowe pozostają radykalne głosy krytykujące wolnomularstwo, a Jędrzejowi Śniadeckiemu przypada rok reprezentowania lewego skrzydła szubrawców. ^Bbecnie oceny Towarzystwa Szubrawców nie da się ^^^Beprowadzić w jednym zdaniu.

Było ono swoiście zorganizowaną interwencją w sto-społeczne, wynikającą z rozleglejszej ideologii spo-Bjlgcznej, w której i forma organizacyjna^ i sposób wpły-

I pallia na zbiorowość odgrywał ogromną rolę. Wszystkie | Bibom enty i wynikające z nich konsekwencje należy wziąć jlpod uwagę. Nadto warto pamiętać, że w procesie swego Bptnienia Towarzystwo i »Wiadomości« przechodziły przeo-m łiazenk i uległy nieuniknionej alienacji wobec intencji II łożycieli, czego świadectwem są tdwie wewnętrzne orien-p tleje ideowe.

Kluczową rolę w poglądach szubrawców odgrywało po-Kleoie narodu, zdecydowanie przeciwstawne pojęciom Bfiachty ziemiańskiej, obejmujące wszystkie jego klasy, olaz pojęcie historii jako procesu cywilizacyjnego jedno-^Bzącego całą ludzkość, »a na Polaków nakładającego oho-