12186516�944152117115334047667412447777 o

Rys. 22. Przekazy pieniężne od polskich emigrantów

Źródło: NBP GUS, dane za 2009 rok, szacunki dotyczą osób przebywających za granicą ponad 3 miesiące.

Trudno przewidzieć, w jakim stopniu zwiększy się kolejna fala emigracji zarobkowej z Polski po 1 maja 2011 r., z chwilą otwarcia rynku niemieckiego i austriackiego, i jakie będą tego konsekwencje dla polskiej gospodarki. Wielu przedstawicieli polskich pracodawców i ekspertów obawia się, że dojdzie do kolejnego „drenażu mózgów". Obie gospodarki - polska i niemiecka - odczuwają deficyt fachowców w tych samych dziedzinach. Z badań opublikowanych przez serwis rekrutacyjny „portal pracuj.pl" wynika, że 40% polskich pracodawców obawia się negatywnych konsekwencji otwarcia niemieckiego rynku pracy. Niemal 1/4 firm (24%) badanych przez wymieniony portal przewiduje problemy z pozyskiwaniem pracowników, wywołane ewentualnym odpływem siły roboczej do Niemiec, przy czym są to zazwyczaj duże firmy (liczące powyżej 250 pracowników). Ponad połowa respondentów (61%) wskazuje przede wszystkim na wystąpienie problemów związanych z rekrutacją pracowników różnego szczebla. Małe przedsiębiorstwa obawiają się natomiast odpływu średniej kadry. Zdaniem ekspertów, po 1 maja 2011 r., do Niemiec może wyjechać dwa razy więcej osób aniżeli w 2010 r.¹ Niektórzy eksperci przewidują, że po 1 maja 2011 r. do pracy w Niemczech wyemigruje, do końca tego roku, około 400 tys. Polaków. Sami Niemcy borykają się z problemami demograficznymi, w tym szybko starzejącą się populacją, nie są bowiem w stanie zaspokoić potrzeb rodzimego rynku pracy². Z kolei, zdaniem niemieckich ekspertów, po 1 maja 2011 r. rocznie przybywać będzie do Niemiec zaledwie 100 tys. osób - głównie z Polski. Natomiast zdaniem przedstawicieli Polsko-Niemieckiej Izby Przemysłowo-Handlowej likwidacja barier w zatrudnieniu skłoni do przyjazdu, w ciągu kilku lat, 200-400 tys. Polaków. Zdecydowana większość z nich będzie pochodzić z województw przygranicznych, a także z opolskiego i mazowieckiego. Inaczej zatem, niż po przystąpieniu do Unii, polska emigracja zarobkowa tym razem ma mieć charakter przede wszystkim regionalny³.

Podobne są też szacunki ekspertów Banku BNP Paribas, którzy przewidują, że „otwarcie niemieckiego rynku pracy spowoduje odpływ około 500 tys. pracowników z Polski do Niemiec, od maja 2011 do końca 2015 r. Może to spowodować przyspieszenie niemieckiego wzrostu gospodarczego o 0,3-0,6% rocznie i jednocześnie osłabienie polskiego wzrostu gospodarczego o 0,4 pkt. proc. średniorocznie"⁴.

Niezależnie jednak od tego, który z powyższych scenariuszy się sprawdzi, jest rzeczą pewną, że otwarcie tak dużego - jak niemiecki - rynku pracy spowoduje nasilenie wyjazdów zarobkowych z Polski. Wyjeżdżać będą nie tylko ci, którzy są bezrobotni, lecz także ci, którzy mają pracę w kraju. Niektóre polskie firmy, a nawet całe branże, szybciej niż inne, będą musiały stawić czoła deficytowi pracowników. Nie będzie jednak masowej fali wyjazdów Polaków do pracy w Niemczech, Austrii i innych krajów Europejskiego Obszaru Gospodarczego. Przeważająca część polskich emigrantów, bo aż 79%, uznała w 2006 r. konieczność wyjazdów zarobkowych z kraju za upokorzenie, a tylko 13% za sukces⁵. Przyczynia się do tego m.in. coraz „chłodniejsze" traktowanie imigrantów przez rządy i społeczeństwa państw UE-15⁶. Coraz częściej dochodzi też do deportacji nielegalnych imigrantów do ich krajów macierzystych. Nasilają się też postawy ksenofobiczne wobec imigrantów nie tylko z krajów nie należących do UE. Wszystko to jednak nie zniechęca potencjalnych emigrantów zarobkowych, w tym także obywateli nowo przyjętych państw UE, do wyjazdów w poszukiwaniu pracy w krajach „starej" UE-15. W tych ostatnich znacznie zwiększyła się liczba mieszkających tam na stałe cudzoziemców. Największa ich liczba mieszka właśnie w Niemczech (ok. 9 min według szacunków brytyjskiego tygodnika „The Economist", a według szacunków Eurostatu - ok. 7,6 min) i we Francji (7 min). Następne miejsca pod tym względem zajmowały w 2010 r. kraje, takie jak: Hiszpania, Włochy, Holandia, Szwecja i Grecja (zob. rys. 23).

115

1

   Por. C. Kowanda, op. cit., s. 42-43; por. także, P. Jakubczak, M. Topolewska, Za Odrą wysoka pensja i zasiłek, „Gazeta Prawna" 16.12.1020, s. B 6.

2

   Zob. K. Iglicka, Młodzi i wykształceni wyjadą do Niemiec, „Gazeta Wyborcza" 27.09.2010.

3

Zob. C. Kowanda, op. cit., s. 43; A. Fricke, Angsl vor billigen Lciharbcitern, http://www.wdr.de.

4

⁴-’ Por. M.Dybuta, Poland: Emigration to cut GDP growth, BNP Paribas Local Markets Mover,

1.10.2010,    s. 1-4.

5

   Zob. „Gazeta Wyborcza" 5.09.2006.

6

   Por. W.Rogacin, Tajemniczy snajper terroryzuje imigrantów w Szwecji, „Dziennik Bałtycki" 23-24.10.2010; B.Niedziński, Europa coraz chłodniej o roli emigrantów, „Dziennik Gazeta Prawna"

15.04.2010,    s. A 16.