166

170    Podstawy elektrokardiografii

3.    Kiedy należy się spodziewać dużych załamków T_a?

Gdy załamek P jest duży.

4.    Jak przebiega wektor repolaryzacji przedsionków w stosunku do wektora P?

Jego zwrot jest przeciwny do zwrotu wektora P. Taka wzajemna relacja wektorów wynika prawdopodobnie z małej grubości ścian przedsionka i niskiego ciśnienia panującego w przedsionkach. Dzięki temu repolaryzacja przebiega w tym samym kierunku, co depolaryzacja, ale z przeciwnym ładunkiem na krawędzi wiodącej.

Ryciny w dolnym rzędzie przedstawiają wzmocniony sygnał elektryczny, odpowiadający zalamkom P i T_a z elektrokardiogramu 26-letniej kobiety. Jedyną nieprawidłowością w jej sercu jest wrodzony całkowity blok aV, więc załamki P są okresowo oddzielone od zespołów QRS. Ryciny w górnym rzędzie przedstawiają zwykły elektrokardiogram, w którym załamki T_a są prawie niewidoczne.

5. Jak załamek T_a może pomóc w rozpoznaniu przeciążenia prawego przedsionka w przewlekłej obturacyjnej chorobie płuc?

Jeżeli nawet załamek P nie jest wysoki pod względem bezwzględnej amplitudy, głębokie załamki T_a w odprowadzeniach III i aVF sugerują, że załamek P jest względnie wysoki. W miarę postępu choroby płuc załamki T_a pogłębiają się.

Uwaga: W warunkach prawidłowych amplituda załamka T_a stanowi jedną trzecią amplitudy załamka P. Amplituda załamka T_n może wzrosnąć nie tylko z powodu przerostu, lecz także z powodu uszkodzenia przedsionka.

W restrykcyjnych chorobach płuc oś załamka P zwykle przebiega pod kątem mniejszym od + 60° (załamek P nie jest ujemny w odprowadzeniu aVL), prawdopodobnie dlatego, że u tych chorych przepona jest ustawiona wyżej niż w przewlekłej obturacyjnej chorobie płuc P (w której załamek P jest ujemny w aVL).