174,175

by umożliwić doświadczenie wierszu fu m lepsze zrozumienie. Nie będzie na i/cpu /fl sługiwał się tekstem, by zastosować metityfl

Hans-Georg (l.nl.nnM

Zadaniem [...] hermeneutyki jest pakazMŁ egzystencja dochodzi do słowa, do sen\u II refleksji, jedynie dokonując nieustannej rtffl gezy wszystkich znaczeń, które pojawuy^M w świecie i kulturze.

Paul Kic0^|

ilH

PNiri/ it lir, Silmt/icbe Uncje. Kritische StuJienausgabe in 8 HiwJen, rai (i ('nlll, M mmii, Mliin licu -Berlin—New York 1986, t. 8, s. 400.

M I l'llll«ggei, Objaśnieniu Jo poezji lloIJerlinn, tłum S. I .isiccka, Warszawa .....i.i.n I

M ^{1 1 1} łdllWIlOr, Kim jestem Ja 1 kimjeitei l\t Komentarz Jo . yktu •wieny I .tana AlUillkłl fflll 11 '|Mt.), | w; | i Jem, Czy poeci umi/km/f, wybór, oprać. J. Margunski. tłum M I nkii»tl Piw. w«iv|i K U.irro»¹yrt»kl, Bydgoszcz 1998,». 160.

I¹ Hli "I III, l'y \ytł¹n(ja i hermeneutyka, rlimi K, Tarnowski, | w: | ijem, l\yi.yilen(l,l I kdM H¹Myla łimpiawy a metojzle, tłum. I'. Bieńkowska et at, Warszawa n>8\,n 101

moMoutyki

1 fll'llTYKA I EGZEGEZA-WCZa-jl iliim/ytnych i nowożytnych herme-■flrii.i biologia była w iih| i lulania Pisma łlrtwnym przedmiotem interpreta-Idioty swej była także hermeneu-WMiloglc/ną, jako taka zaś musia-■ppmv.ii ściśle wedle wymogów pty I urzędu. Najpilniejsze pytanie ■No tego, gdzie kryje się prawił Mus tekstu. Tu padały dwie od-Mt i Prawdziwy sens tekstu jest Htfllnwnym, co oznacza, ż,e tekst Kto mówi, a nie mówi czegoś zu-Jtuii go. Jest to teza głoszona przez 'putyli; literalną. 2.Sens tekstu przenośnym, co oznacza, że iii u lijitu jest tylko znakiem odsy-1I0 innego znaczenia. Jest to teza wtyki II g u r a I n ej. W związku mjr hermeneutyki technicznej Wg li teologicznej można przed-■H upoi literalistów i f i-Mlów < tn 1 dawne przykłady la-1 I gzegrza duihowa szko-■ryjakli I I Kil 111. t lilii fcriM.i egzegeza dosłowna

na) lizl.i.li ........I In 11.klej (1 )ic>

fil, łan fhryzostoni, 1V/V wiek), ■iltypiilnei.i p.m JpW«kl lltriali/in. i. I.uterańska ^Hv(to I‘| •lim    me Ma

kom lilia .1" 1.111 Ol lęgni inter _^Bwfno li .i11vi    rzymska (sens

■|it<illi Mllmo |i sl oil Zlnsl \ tui jo

wvkludni).

wykorzystywa-Świętego (które

Hermeneutyka jest nieodzowna wtedy, gdy pojawia się kłopot z sensem: gdy Kłopoty świat, tekst, czyjeś zachowanie przesta- ^z sensem ją być oczywiste i domagają się interpretacji (gr. hermeneia), albowiem same z siebie nie są bezpośrednio zrozumiałe. Jak pisze Hans-Georg Gadamer, „interpretacja jest konieczna wszędzie, gdzie nie chce się zaufać temu, czym dane zjawisko bezpośrednio jest”⁵. Hermeneutyka pojawia się także wówczas, gdy człowiek - zniecierpliwiony własną niewiedzą - sam sobie zadaje pytanie o to, kim jest, i o to, jaki sens ma jego życie, a także jakie są podstawy jego wiedzy o świecie. Pytania te można stawiać na różnych płaszczyznach, i dlatego trzeba wyróżnić trzy podstawowe znaczenia terminu „hermeneutyka”⁶.

Pierwsze rozumienie tego terminu dotyczy sposobów objaśniania tekstów.

Tak rozumiana hermeneutyka tech- Hermeneutyka niczna bliska jest filologii i ma długą techniczna historię. Najpierw służyła objaśnianiu ^{2 1}

1

Rozróżnienie to pochodzi od G. Scholtza, autora rozprawy Czym jat i od kiedy istnieje filozofia hermeneutycz.natłum. D. Domagała, [w:) Studia z filozof ii niemieckiej, red. S. Czerniak, J. Rulewski,!. 1,Toruń 1994.

2

^s H.-G. Gadamer, Prawda i metoda. Zarys hermeneutykifilozoficznej, tłum. B. Baran, Kraków 1993,5.315.