174,175

by umożliwić doświadczenie wicu: u prm lepsze zrozumienie. Nie będzie na ślepa U sługiwał się tekstem, by zastosować au tom

Hans-Gcorg (i.ul.Hmf

Zadaniem [...] hermeneutyki jest polne, u\ m egzystencja dochodzi do słowa, do scnui tm refleksji Jedynie dokonując nieustanna rśfM gezy wszystkich znaczeń, które pojawi ntę^ w świecie i kulturze.

P.ml kuomjl

ł

ty Nlr«»*» \#,Samtlnhe Uncje Knhube StuJienaui^ale tn S łł.in,/en, rctł (. ( ol||, M M llIlMit, Mmi. Itru llcrlin New York 1986, t. 8, *. 400.

⁸ⁱ Mi I    <>bja\m,-m.i ,to poezji Uoldnhnn. tłum S I .mc k.i, \V,n s/.iu .    |

¹ I It* • I I nulainn, A un icUnnJn 1 lim jeitei Tyf Koment.n.- ./o , yl/i,    _v ( 'elana A (I M

jHtill Injllft), | W:) Mm, Czy poeci lum/km/t, wylxSr, oprać. J Mar^.»h»ki. tłum. M I ilU|| PP^WHii(|t K lłui*to*/,yrt»kl,Ryrigonc/ 1 n. i(»o.

_J MlWWlir, łtytyiłtmjtl i hermeneutyka, tłum. K Tarnowski, |w | idem, /1y/y,renja IM IfhwMit Niitpnmty O mtto*hir, tłum, l\. Mlrriknwaka eta!., Wau/tiw.i 1 «#H %. m j<u

•ntnoutyki

HftMkNKUTYKA I EGZEGEZA-WCZa-■ •MiuAytnych i nowożytnych hcrme-jUi rii.t filologia była wy korzy stywa-||i¹ ob| iiiiMiiia Pisma Świętego (które 1 gloWnym przedmiotem interpreta-Ig Unity swej była także hcrmcncu-■•olugłczną, jako taka zaś musia-»¹l\powai ściśle wedle wymogów k n\ I ui/ędu. Najpilniejsze pytanie L> lo ergo, gdzie kryje się p r a w-|,y M'II1 wkstu.Tu padały dwie od-Ifi i Prawdziwy sens tekstu jest \ di ^łownym, co oznacza, że tekst Si». • o mówi, a nic mówi czegoś zu-[łlim go Jem to teza głoszona przez Mn I < literalną. 2. Sens tekstu ■Mil przenośnym, co oznacza, że W lekAlu jest tylko znakiem odsy-jtlo innego znaczenia. Jest to teza jMiylo I i g u r a I n ej. W związku DlMi |< łierincneuryki technicznej Wigli teologicznej można przed -*pói 111 c r a I i S t ó w i (i-|| I ó w. Oto dawne przykłady ta »W • Kgzcgc/.i duchowa szko-lńdryj«kiei (Klemens, Orygenes, rłl) twnm egzegeza dosłowna Jlliiit«. koły antiocheńskiej (I)io-ml, lun Chryzostom. 1V7V wiek). Jpta I ly|M>|ogiu patrystyczna ter wW>lo lltriali/m. < Luterańska Kffcfiilm Pismo Święte, a nie Ma-

jMh I -.tu lula dosi.iri r.\ reguł intei ■tijll    liutlv> ja 1 /.ymska (-.e n-.

■B llimli /mony jest od /instytucjo¹ In | wykładni),

I Icrmcncutyka jest nieodzowna wtedy, gdy pojawia się kłopot z sensem: gdy Kłopoty świat, tekst, czyjeś zachowanie przesta- ^z sensem ją być oczywiste i domagają się interpretacji (gr. h er menela), albowiem same z siebie nic są bezpośrednio zrozumiałe. Jak pisze I Ians-Georg Gadamer, „interpretacja jest konieczna wszędzie, gdzie nic chce się zaufać temu, czym dane zjawisko bezpośrednio jest"^{2 1}. Hermeneutyka pojawia się także wówczas, gdy człowiek - zniecierpliwiony własną niewiedzą - sam sobie zadaje pytanie o to, kim jest, i o to, jaki sens ma jego życie, a także jakie są podstawy jego wiedzy o święcie. Pytania te można stawiać na różnych płaszczyznach, i dlatego trzeba wyróżnić trzy podstawowe znaczenia terminu „hermeneutyka”⁶.

Pierwsze rozumienie tego terminu dotyczy sposobów objaśniania tekstów.

Tak rozumiana hermeneutyka tcch- Hermeneutyka niczna bliska jest filologii i ma długą ^techniczna historię. Najpierw służyła objaśnianiu

1

Rozróżnienie to pochodzi od G. Scholtza. autora rozprawy Czym jest i od kiedy istnieje filozofia hermeneutycznatłum. D. Dorna gała, (w:) Studia z filozofii niemieckiej, red. S. Czerniak,J. Rulewski, f. 1.Toruń 1994.

2

^ł H.-G. Gadam er, Prawda i metoda. Zarys hermeneutykifilozoficznej, tłum. B. Baran, Kraków 1993^1s- 3^ł5-