do prawdziwego ja umożliwiają doświadczenia wczesnego dzieciństwa. Tu pojawia się lęk podstawowy czyli poczucie osamotnienia, bezradności, zagubienia. Lęk może być blokadą dla samorealizacji, jest on pewnym stanem emocjonalnym i jest indywidualny dla każdego.
Lęk może się nie pojawić jeśli otoczenie daje poczucie bezpieczeństwa. Jeśli otoczenie nie reaguje prawidłowo może pojawić się agresja, która przejawia się w postaci podstawowej wrogości. Ta wrogość jest tłumiona gdyż dziecko jest uzależnione od innych i otoczenie jest dla niego za silne. Tłumienie odbywa się za pomocą mechanizmów obronnych, które likwidują lęki i zabezpieczają przed ujawnianiem się wrogości. Te taktyki nabierają charakteru względnie stałych właściwości. W ten sposób pojawiają się pewne potrzeby ale są to potrzeby neurotyczne. Nie dają one szansy na rozwój prawdziwego ja, ono jest zablokowane. U ludzi dorosłych pojawiają objawy tłumionej wrogości. Człowiek tworzy iluzyjne wyobrażenie ja. Neurotyk to człowiek który utożsamia się ze swoim idealnym ja. Uważa, że nikt go nie rozumie. Te potrzeby neurotyczne, których Homey wyróżnia 10 mogą zostać skanalizowane w trojaki sposób:
- postawa ‘do innych* - podlizywanie, kochanie innych, traci się siebie.
* postawa ‘od innych’ - potrzeba bycia podziwianym, wyższości
- postawa ‘przeciwko innym’ - potrzeba mocy, władzy, wykorzystywania innych, osiągnięć
TEORIA ALFREDA ADLERA^
Ma wymiar prospołeczny, akcentował indywidualizm i indywidualną linię rozwoju. Fikcje społeczne mają podstawowy wpływ na zachowanie człowieka. Fikcją jest diabeł. Holizm oznacza konieczność analizy zjawisk w kategoriacłi całości. Całość posiada inne właściwości niż część.
Świadomość człowieka. Człowiek zdaje sobie sprawę z tego co robi i jest za to odpowiedzialny. Dwa kluczowe motywy to poczucie współnotowości i dążenie do doskonałości.
Każdy człowiek żyjąc w społeczności porównuje się z innymi i odkrywa w sobie niedoskonałości, odkrywa w sobie niższość. Dlatego dąży do doskonałości czyli coraz lepszego przystosowania do otoczenia. Tak właśnie kształtuje się osobowość na zasadzie przekraczania siebie. Uruchamia się mechanizm obronny: kompensacja. Istotną rzeczą jest wyznaczenie sobie kierunku rozwoju. Pojęcie fikcyjnego finalizmu oznacza, że na bazie odczytania własnej niedoskonałości jednostka wyznacza sobie pewne cele, które czasem mogą być fikcyjne. Tworzy się cel, który mówi w jaki kierunku będę przezwyciężał słabość. Żeby przestał być fikcją musi kierować się w stronę innych, w stronę społeczeństwa i jego dobra. Fikcyjny finalizm wiąże się ze stylem życia czyli indywidualnym planem, który nadaje kierunek rozwojowi, życiu.
Człowiek ma w sobie coś co powoduje rozwój człowieka: twórcze mnie, self.. Twórcze mnie to centrum, w którym człowiek doświadcza wolności wyboru. Jest to jak drożdże, któiych nie widać ale one powodują wzrost.
Podstawowe style życie, które pozwalają dzielić ludzi na: typ przewodzący (agresywny), gromadzący (bierze i nie daje nic w zamian), unikający (unika wyzwań, problemów) i wreszcie typ społeczno-użyteczny.