8107621127

AGHv-BUSINESS OWATORSKIE BAD NAUKOWE

zagospodarować. I tu pojawił się pomysł, aby wybudować urządzenia do odbioru z gazu syntezowego jego energii ciepła (np. urządzenie typu Organie Rankine cycle (ORC) czy wytwornica pary potrzebnej do procesu zgazowania).

AGH 2B: Kiedy można się spodziewać wdrożenia patentu?

Prof. Czaja: Bardzo trudno odpowiedzieć na to pytanie. O zgazowaniu węgla na świecie mówi się od ponad 100 lat, a do dzisiaj jest tylko jedna instalacja w Uzbekistanie, która - można powiedzieć - pracuje komercyjnie, przy czym wyprodukowany gaz jest współspalany z innymi paliwami. Ciągle więc, nie jest to samodzielne źródło dużej ilości energii. O zgazowaniu mówi się częściej wtedy, gdy cena węglowodorów (ropy i gazu) idzie niebezpiecznie w górę, lub gdy u posiadaczy dużych zasobów węgla pojawiają się marzenia o pełnym uniezależnieniu się od dostawców gazu lub paliw płynnych. O wiele wcześniej doczekamy się zgazowania węgla w instalacjach powierzchniowych. W tym zakresie znanych jest kilka sprawdzonych i gotowych do zastosowania technologii. Ich gama produktów jest znacznie bogatsza niż sama energia. Gaz syntezowy może być źródłem surowców chemicznych do produkcji nawozów sztucznych, metanolu lub olefin, na których funkcjonuje między innymi cała chemia tworzyw sztucznych.

AGH 2B: Z kim Pan współpracował nad wynalazkiem?

Prof. Czaja: Autorami patentu jest zespół w skład którego wchodzą w kolejności alfabetycznej: prof. dr hab. inż. Piotr Czaja, dr hab. inż. Jerzy Klich prof. AGH, dr hab. inż. Andrzej Strugała prof. AGH i prof. dr hab. inż. Antoni Tajduś. W AGH został powołany specjalny zespół, który zajmuje się tematyką zgazowania. Przewodniczącym Komitetu Sterującego projektu strategicznego NCBiR zatytułowanego „Opracowanie technologii zgazowania węgla dla wysokoefektywnej produkcji paliw i energii elektrycznej" jest prof. Antoni Tajduś. Profesor Jerzy Klich jest kierownikiem części zadania badawczego realizowanego w AGH, a prof. Andrzej Strugała - kierownikiem całego projektu. Mnie przypadła w udziale zaszczytna funkcja Przewodniczącego Komitetu Nadzoru Projektu. W projekt zaangażowane są cztery wydziały, tj. Wydział Górnictwa i Geoinżynierii, Wydział Geologii, Geofi-zykii Ochrony Środowiska, Wydział Energetyki i Paliw oraz Wydział Zarządzania. Co pół roku odbywa się sesja odbiorowa wszystkich tematów badawczych, co pozwala śledzić na bieżąco postępy w całym projekcie.

AGH 2B: Jakie są plany na przyszłość?

Prof. Czaja: Zamierzamy kontynuować badania, choć nie ukrywam obaw, że jest to przedsięwzięcie bardzo kosztowne i wciąż obarczone dużym ryzykiem. Wiąże się to przede wszystkim z trudnościami w pozyskaniu środków finansowych. Próba podziemnego zgazowania węgla prowadzona przez Główny Instytut Górnictwa we współpracy z Katowickim Holdingiem Węglowym w ramach naszego projektu „zgazowanie” to olbrzymi wysiłek finansowy, który jest konieczny dla rozwoju nauki i technologii, ale na obecnym etapie, wcale nie musi być uznany za wydatek pierwszej potrzeby. Mimo to uważam, że trzeba prowadzić badania i wierzyć, że osiągniemy sukces. Ludzie AGH są zawsze za postępem i rozwojem. Ludzie AGH zawsze potrafią!

AGH 2B: Dziękuję za rozmowę.

Rozmawiała: Agnieszka Wójcik

Prof. dr hab. inż. Piotr Czaja

| Absolwent Wydziału Górniczego AGH (1973 r.) - specjalność „Projektowanie i Budowa Kopalń”. Od 1982 r.

- doktor nauk technicznych, od 2002 r. doktor habilitowany, a od 2002 r. profesor nauk technicznych. Jest spe-| cjalistą z zakresu budownictwa podziemnego i geomechaniki. Obecnie specjalizuje się w inżynierii materiałów budownictwa ogólnego i budownictwa podziemnego, ze szczególnym uwzględnieniem budownictwa górni-1 czego. Posiada szeroką wiedzę z zakresu górnictwa ogólnego podziemnego i odkrywkowego. Jest autorem 156

trać opublikowanych w różnych czasopismach krajowych i zagranicznych oraz materiałach konferencyjnych kongresowych. Wśród publikacji są cztery książki gdzie jest autorem rozdziałów i dwie monografie. Ponad to jest autorem lub współautorem ponad 150 prac badawczych, projektów i opinii, z których 68, to projekty techniczno-technologiczne zrealizowane w praktyce. Ma na swym koncie 6 udzielonych patentów i 11 zgłoszeń patentowych. W roku 2008 prowadził przygotowania sekcji „New Technologies in Mining" 21 Światowego Kongresu Górniczego w Krakowie, redagując 1 tom wydawnictw kongresowych oraz prowadząc obrady tej sekcji. Odbyt wiele staży i praktyk zagranicznych w Europie, Azji i Ameryce. W czasie pracy w AGH 1984 r. był współzałożycielem i kierownikiem Międzywydziałowego Studium Kształcenia Kadr Górniczych dla Potrzeb Handlu Zagranicznego, a następnie Prodziekanem ds. Współpracy i Rozwoju Wydziału Górnictwa i Geoinżynierii AGH. Od roku 2008 pełni funkcję Dziekana Wydziału Górnictwa i Geoinżynierii AGH. Jest członkiem Senacu AGH. Wypromował dziesiątki magistrów i inżynierów oraz dwóch doktorów, opiniował kilka prac doktorskich i habilitacyjnych oraz postępowanie o tytuł naukowy profesora. Jest członkiem z wyboru Komitetu Górnictwa PAN, Komitetu Zrównoważonej Gospodarki Surowcami Mineralnymi PAN oraz członkiem światowej organizacji: Society of Mining Professor's, Rady Naukowej czasopisma Acta Montanistica Slovaca, Rady Naukowo-Programowej miesięcznika „Przegląd Górniczy", Rady Naukowo-Programowej miesięcznika „Wiadomości Górnicze", Rady Naukowej miesięcznika Journal of Anhui University of Science and Technology - Natural Science w Chinach, członkiem Komisji Bezpieczeństwa w Górnictwie WUG. Jest także członkiem International Organizing Committee (IOC) Światowych Kongresów Górniczych oraz przewodniczącym Stowarzyszenia Polskiego Komitetu Światowego Kongresu Górniczego.

KWARTALNIK CENTRUM TRANSFERU TECHNOLOGII AGH W KRAKOWIE