94293801

622 A. ROSNER

runków umożliwiających powstanie ciąży. Należą tu: wytwarzanie się jajek, wydostawanie się jajek z jajnika, ich wędrówka ku macicy i zmiany okresowe błony śluzowej macicy przygotowującej podłoże dla zapłodnionego jajka. Zobaczymy przy szczegółowem omawianiu tej sprawy, że i wydzielanie wewnętrzne jajnika ma między innemi związek z przygotowaniem warunków dla ciąży. Te wszystkie czynności natury przygotowawczej, spostrzegamy u każdej zdrowej kobiety bez względu na to, czy bierze ona udział w czynności rozrodczej, czy nie. Funkcye te należą więc do ogólnej gospodarki ustroju kobiecego. Za pośrednictwem wydzielania wewnętrznego jajników, a po części i sympatycznego systemu nerwowego, są one tak misternie i nierozdzielnie splątane z innemi fun-kcyami ustroju i z całą zawiłą maszyną żywego kobiecego organizmu, że ich zaburzenia odbijają się na wszystŁich nieomal czynnościach ciała. Funkcye te należą więc z natury rzeczy do podręcznika fizyologii, podobnie jak nauka o ruchu krwi, trawieniu i t. d. Nazwijmy je zasadnicze mi, przygotowa w czerni czynnościami narządów płciowych.

Drugą grupę stanowią również czynności przygotowawcze, zajmujące jednak zupełnie inne stanowisko. Poprzedzać one mogą, choć nie muszą, ciążę. Celem ich jest wprowadzenie elementów płciowych męzkich do narządów kobiecych. Należą do tej grupy: spółkowanie (coitus, copnlatio) i wędrówka nasienia męzkiego przez macicę i jajowód. Czynności te, które nazwać by należało doraźnie przygotowawczemi, stanowią grupę zgoła odrębną, gdyż po-pierwsze mogą się one nie odbywać, a mimo to funkcye płciowe do pierwszej grupy należące rozgrywają się normalnie, powtóre nie są one wyłącznie czynnościami narządów kobiecych ze względu na udział męskiego organu kopulacyjnego, wreszcie i z tej przyczyny, że wędrówka plemników, acz rozgrywa się w narządach kobiecych, należy przecież do czynności męskich elementów płciowych.

Trzecią grupę, obejmującą właściwe czynności rozrodcze, stanowią: zapłodnienie jajka, wędrówka jego przez jajowód i im-plantacya w macicy, ciąża, poród, połóg i laktacya.

Dla normalnie funkcyonującego ustroju kobiecego nie są one niezbędne, podobnie jak czynności, objęte grupą drugą, jeżeli jednak odbywają się, wywierają potężny wpływ nietylko na funkcye grupy pierwszej t. j. owulacyę, menstruacyę i t. d., ale i na cały ustrój kobiecy.