174,175

W przytoczonym wersie akcenty stale przypadają na sylaby para co sprawia, że wyróżnić w nim można cztery stopy jam bieżne:

--M--'-\-->-\--

Nietrudno zauważyć, że podział na stopy przeprowadza się na innych zasadach niż podział na zestroje i że oba porządki mogą być całkowicie rozbieżne, chociaż opierają się na tym samym układzie akcentowym.

Podział na zestroje:

Stolika | marmurowy | blat

Podział na stopy:

Stoli | ka mar | muro | wy blat

Podział na stopy umożliwia więc formalną klasyfikację odmian wiersza sylabotonicznego, nie wskazuje natomiast na rzeczywiste rozczłonkowanie tekstu dokonujące się w akcie mowy.

Oto przykłady różnych typów wierszy sylabotonicznych, mające służyć jako materiał ilustracyjny dla bardziej szczegółowych informacji na temat tej techniki wierszowania. Przed każdym utworem podany jest schemat i nazwa budowy stopowej całego utworu. Obok tekstu podany jest schemat budowy zestrojowej kolejnych wersów:

Wiersze trocheiczne:

I

I

(czterostopowiec trocheiczny)

/ '	J /	Yi )	’ /
		. V ‘
/1	/		/
1	1^1	l</>	i
1	1 </)		i
1	UH	1	i
1	1'	l«)	i
(/)	1	UJ	i
/	1	-! /	i
</>	1	1 11	i
(/)	1	l«>	i
(/)	1	1 i	i
11	1	1 i	i
/	11	i	i
/	1 <	U 1	i
(/)	1	1W	i

(M. Pawlikowska dancing, excentrycy, w. 1—16)

I

tańczą dziś w dancingu indra mister shean ze swoją panią on pól diabla ona anioł w równych frakach i cylindrach twardzi jak rzeźbioną drzewo lżejsi niż łabędzie puchy z jakąś pasją obłąkańczą wykonują wspólne ruchy idą razem w prawo w lewo papierosy z ust wyjęli równocześnie się potknęli przeuTÓcili wstali tańczą brzmi najnowszy foxtrott łonach murzyn w śmiech a jazz-band ryczy w wiecznej zgodzie mąż i żona exccntrycy cxcentrycy

(czterostopowiec trocheiczny katalektycztiy¹ przepleciony z

/

trój stopo wcem trocheicznym katalektycznym)

' 1	u	-Cl	-1-
</)	* /	i i	. i /
(/)	1	_j i	. i /
	7/	f /
1		|/
1	_i i	i <	. i'
1	i i	\ i	. i /
1	1'	11	. 11

-LI

-\-L

Płyną ciche, ąrcbrnc Izy i fioletów płynie żal w nieskończoną ciemną dal — pachną zwiędłe bzy — to Ty, duszo ? '

W chmurkach lcdi czarny ptak, niesie w szponaclą krwawy plon — „Czy to z Twoich dumnych łon wyrwany ten znak?”

Tak, ma duszo, tak.

(T. Miciński ***, w. 1 — 8)

Wiersze jambiczne:

L- (czterostopowiec jambiczny przepleciony z trójstopowcem jambicznym)

Slowiczku mój 1 a leć, a piej!	. ’}r-	-I'l-	/	U—Q
Na pożegnanie piej	f </) t	/	1 1	4
Wylanym łzom, spełnionym snom,	/	-1 1 1-	1	1 1
Skończonej piosnce twej I	/	1 1 -	1 1
Slowiczku mój! twe pióra zzuj,	1	-I ' L	1	. 1 /
Sokole skrzydła weź,	1	1 / -	\ 1
I w ostrzu szpon, zoloto-stron	1	1 1 1	1	. I 1
Dawidzki hymn tu nieś!	!	1 1 1-	1

(A. Mickiewicz Do B. Z., w. 1—8)

■!—(—) (czterostopowiec jambiczny hiperkata-lektyczny² przepleciony z J— czterostopowcem jambicznym)

Pamięta nasze młode ręce Stolika marmurowy blat,

Gdym dłoń na twojej dłoni kładł W tej staroświeckiej cukierencc.

1	.1 '	1 1	-! i
1	J w	1	J i
1 1	/	1 1	-1 i
(/)	/	l</>	i

175

1

   Objaśnienie tego terminu na s. 180.

2

   Objaśnienie tego terminu na s. 180.