28385

zawiera ziarna mucynogenu gromadzonego w licznych wakuołach, co sprawia, że ten rejon na preparatach mikroskopowych wybarwia się jasno. Śluz jest mieszaniną wody, glikoprotein oraz proteoglikanów i stanowi główny składnik bariery chroniącej błonę śluzową przed szkodliwym działaniem składników soku żołądkowego jak kwas solny i pepsyna. Oprócz śluzu komórki nabłonka powierzchownego wydzielają także jony wodorowęglanowe, które neutralizując kwaśną treść żołądka dodatkowo zabezpieczają błonę śluzową przed miejscowym uszkodzeniem. Powierzchnia szczytowa komórek wyposażona jest liczne mikrokosmki, które pokryte są od zewnątrz warstwą glikokaliksu i śluzu. Pod nabłonkiem powierzchownym leży blaszka właściwa błony śluzowej, która zbudowana jest z tkanki łącznej wiotkiej. Macierz proteoglikanowa stanowi podporę dla występujących tam włókien łącznotkankowych, włókien nerwowych, naczyń krwionośnych i limfatycznych, miocytów oraz typowych dla tkanki łącznej komórek jak fibroblasty, plazmocyty, mastocyty, makrofagi, limfocyty i granulocyty. Mogą tu również występować nieliczne grudki chłonne, jednak głównie w części odźwiernikowej. Tkanka łączna blaszki właściwej wypełniona jest gruczołami żołądkowymi stanowiąc dla nich rusztowanie oraz miejsce wymiany metabolitów i substancji odżywczych. Gruczoły wykazują odmienną budowę histologiczną w zależności od okolicy anatomicznej.

Komórki nabłonka powierzchownego wpuklają się w głąb blaszki właściwej, tworząc dołeczki żołądkowe do których odprowadzana jest wydzielina gruczołowa. Dołeczki żołądkowe stanowią więc granicę pomiędzy nabłonkiem powierzchownym, a gruczołowym. Powierzchnia błony śluzowej żołądka rozpościerająca się pomiędzy poszczególnymi dołeczkami tworzy wypukłości zwane pólkami żołądkowymi.

Wszystkie gruczoły żołądkowe bez względu na lokalizację zbudowane są z dwóch części:

•    odcinka górnego zwanego cieśnią, który uchodzi do dołeczków żołądkowych jednocześnie spełniając rolę przewodu wyprowadzającego

•    odcinka dolnego zwanego trzonem, który zbudowany jest z szyjki i dna gruczołów. Część górna szyjki łączy się bezpośrednio z cieśnią, natomiast jej dolna część przechodzi w dno gruczołu, które graniczy z blaszką mięśniową błony śluzowej. Gruczoły żołądkowe uchodzą najczęściej po kilka do dołeczków żołądkowych, ale na różnej wysokości błony śluzowej w zależności od lokalizacji. Pod warstwą gruczołów leży cienka warstwa miocytów tworząca blaszkę mięśniową błony śluzowej, oddzielającą błonę śluzową od podśluzówki. Część miocytów oddzielając się od blaszki mięśniowej oplata odcinki wydzielnicze gruczołów, ułatwiając w ten sposób transport wydzieliny do światła żołądka. Ogólną ilość gruczołów

2