1888649b437243761722205556184 n

71

CYRYL I METODY

pełnoprawnym, inlronizowanym prze/ papieża arcybiskupem diecezji od niepamiętnych czasów podległej Rzymowi. W rezultacie Metody spędził trzy lata na zesłaniu w klasztorach bawarskich, prawdopodobnie w Reichenbau. na wyspie jeziora Bodeńskiego. Tam. w księdze wypominków, na honorowym miejscu widnieje jego imię; imię Cyryla figuruje na liście zmarłych, a grupę imion zapisanych grecki) nuiuskulą niektórzy badacze uważają za autograf samego Metodego.

Po interwencji papieża i wielu dramatycznych wydarzeniach Metody, zrehabilitowany i uprawniony do odprawiania liturgii w języku słowiańskim (pod warunkiem odczytania Ewangelii najpierw po łacinie), powrócił na Morawy, by kontynuować misję. Zapewne w 882 r. odwiedził Konstantynopol, gdzie z honorami przyjął go cesarz Bazyli I i gdzie zostawił dwu swoich uczniów (jednym z nich mógł być późniejszy biskup Konstantyn Preslawski) i księgi słowiańskie. Po powrocie do Bizancjum Metody przez kolejne dwa lata. aż do swojej śmierci, kontynuował wraz uczniami działalność piśmienniczą. Dzięki temu do przetłumaczonych jeszcze za życia Cyryla ksiąg liturgicznych (Ewangeliarz, Dzieje Apostolskie, Psałterz i niektóre formularze nabożeństw) dołączone zostały kolejne przekłady juz niemal całej Biblii. Nomokanonu i, być może. opowieści o życiu mnichów. Pod koniec życia Metody stworzył też słynny Kanon o Dymitrze Sołuńskim i współuczestniczył prawdopodobnie w pracy nad Żywotem świętego Cyryla. Te teksty, wraz z twórczością przypisywaną św. Cyrylowi (kilka tekstów modlitewnych i polemicznych poświadczonych w jego żywocie, trzy utwór)- poświęcone papieżowi Klemensowi Rzymskiemu i in.), tworzą fundament literatury starosłowiańskiej i wraz z działalnością przekładową Cyryla i Metodego stanowią bazę kodyfikującą jej język.

Bizantyńska misja na Morawach zakończyła się wraz ze śmiercią św. Metodego (6 IV 885) i wypędzeniem jego uczniów. Dziedzictwo Cyryla i Metodego rozwijali przyjęci w Bułgarii uczniowie (—♦ Borys. śś. —* Sedmoczislenici); szerzyło się ono przede wszystkim wśród Słowian południowych i wschodnich.

W Bułgarii kult religijny Świętych Braci rozpoczął się pod koniec IX w. decyzją bułgarskich władców, którzy uznali ich za słowiańskich apostołów i nauczycieli. wysłanników Boga do Słowian. Pamięć o Cyrylu i Metodym zachowała się w najstarszych dokumentach - Wspomnieniu św. Cyryla z data 14 lutego, a o św. Metodym z datą 6 kwietnia. W pochodzącym prawdopodobnie z końca IX w., lecz zachowanym w licznych kopiach sporządzonych między XIII a XIX w. traktacie polemicznym O literach (O nucMenex) jego autor C/ernorizec Chrabr uznał dzieło Cyryla i Metodego za dar Boga dla wszystkich Słowian. W Xl-Xll w. rozpoczęła się jednak stopniowa „bułgaryzacja" kultu Braci Sołuńskich. Tekstem, który doku mentuje pojawienie się idei wybraństwa Bułgarów i alfabetu słowiańskiego jako daru Bożego dla tego ludu, jest apokryficzna Legenda soluńska (Co/iyncKa jiczciu)«), której pierwszą kopię odnalazł w 1856 r. Jordan Hadżikonstantinow-Dżinot. Apokryf ten, znany również pod tytułem Słowo Cyryla Filozofa o tym. jak ochrzcił Buł garów (Gtotto om Kupwt <t>unocoif> kok nOKpbcmu (hmapume), powstał zapewne na gruncie południowosłowiańskim w dobie niewoli bizantyńskiej (XI XII w.) i zachował się w późnych XIX-wiccznych kopiach. Zawiera spisana w pierwszej