1
1

7. kategoria druga- czynniki antropogeniczne:

-człowiek (zasoby pracy w rolnictwie)- liczba pracujących w rolnictwie i jakość zasobów pracy (kwalifikacje); wiążę się to z metodami gospodarowania, dochodzi się do gospodarki intensywnej (na obszarach gęsto zaludnionych, bardzo duże nakłady pracy na jednostkę powierzchni, np. nakłady kapitałowe na 1ha, bardzo zaawansowane zabiegi agrotechniczne w celu zwiększenie urodzajności- Holandia ma najwyższe plony na świecie) i gospodarki ekstensywnej (np. na obszarach, na których są mniej korzystne warunki do produkcji rolnej, ale są to najczęściej gospodarstwa naturalne-rolnik produkuje na własne potrzeby; także na obszarach o dużej powierzchni gruntów rolnych, ale nie ma możliwości (np. finansowych), by nakłady na jednostkę powierzchni były tak duże jak w gospodarce intensywnej; gospodarka nastawiona na zbyt, liczy się masa produkcji, np. USA- bardzo duże palmy, Ameryka Płd.- wielkie plantacje)

-ustrój rolny (stosunki własnościowe, formy władania ziemią, struktura wielkościowa gospodarstwa); forma gospodarki, która dominuje- dzierżawa (Azja, Ameryka Płd., Europa Zach.); gospodarstwa własnościowe- indywidualne gospodarstwa rolne, prywatne gospodarstwa indywidualne (Polska, była Jugosławia), ma to zasadniczy wpływa na strukturę wielkościową gospodarstwa- bardzo rozdrobnione gospodarstwa rolne

W Europie śr-wsch pojawiają się bardzo duże prywatne gospodarstwa rolne, np. Czechy, Węgry, Słowacja- rolnictwo w pełni upaństwowione-100% PGR, w tej chwili są sprywatyzowane lub dzierżawione. W Polsce (1992-94) likwidacja PGR, trafienie do agencji rolnej państwa, liczenie na to, że same się sprywatyzują. Obecnie pojawiają się dobre przykłady gospodarowania PGR. W Polsce po roku 1990 więcej błędów niż korzyści, 26% pracowało w rolnictwie, w UE 8%, w Wielkiej Brytanii 2%. Obecnie w Polsce koło 16-18%, ale nadal to najwięcej w Europie. Minus jest taki, że udział rolnictwa w PKB nie jest duży. Wniosek- nadmierny udział pracy w rolnictwie. Występuje także bezrobocie ukryte- właściciel gospodarstwa o powierzchni 0,5ha mówi, że utrzymuje się z tego 6 osób, choć inni pracują dorywczo.

-nawożenie- średnie zużycie nawozów na ha, w krajach wysoko rozwiniętych 200-300kg/ha, Polska 80kg/ha, Ameryka Łacińska, Afryka 15kg/ha, Holandia 600kg/ha, Etiopia 10kg/ha. Poziom nawożenia na świecie spada, w krajach nowej UE z powodu braku środków finansowych, w krajach starej UE z powodu świadomości rolnictwa ekologicznego, większej dbałości o rolnictwo; mechanizacja- ilość ha przypadających na jeden ciągnik,w Polsce 12ha (jeden z najlepszych), Indie 170ha, Etiopia 3500ha. W Polsce to efekt indywidualnych gospodarstw rolnych, gdzie każdy rolnik miał ciągnik i ma do dziś, ale stare. Podobnie z kombajnami, problemem jest wiek maszyny; nawadnianie- w Polsce na sprywatyzowanych gospodarstwach; bardzo szybko warunkuje urodzajność gleby, nie mając dobrych warunków glebowych (kraje arabskie dzięki środkom finansowym- odsalanie wody, nawadnianie pustyń- oazy)

Do opracowania: Teoria lokalizacji produkcji rolej J.H.Thunena czego dotyczy

jakie ma założenia (na jakich czynnikach lokalizacji jest oparta)

jak wygląda rozkład przestrzenny form działalności rolniczej (pierścienie Thunena)

Wspólna polityka rolna a UE

Organizacja stawia na to, by wolna konkurencja była świętością (?), stworzono wspólną politykę rolną, która jest zaprzeczeniem konkurencji.

Podział na obszar rolniczy w starej UE i nowej UE wraz z pozostałymi krajami.

Obecnie likwiduje się WPR.

Zaplanowana w efekcie podpisania drugiego traktatu rzymskiego (1957), na mocy którego utworzono Europejską Wspólnotę Gospodarczą, konieczność podjęcia działań w

12