skanuj0029 (112)

6.2. Wpływ czynników antropogenicznych na przyrodę Polski

239

chociaż także w miejscach wycieków substancji ropopochodnych, szczególnie na terenach dużych baz paliw i lotnisk. Do powszechnych symptomów degradacji gleb, charakteryzujących większość obszarów uprzemysłowionych i zurbanizowanych, należą: zakwaszenie, nagromadzenie substancji toksycznych, przesuszenie, stepowienie i zamulenie.

Działania na rzecz stanu środowiska

Gospodarcza recesja minionych 20 lat spowodowała znaczny spadek liczby zatrudnionych w przemyśle, zmniejszenie powierzchni okręgów, a niejednokrotnie ich podział na mniejsze. Sytuacja przyrodnicza uległa dalszej poprawie, gdy w latach 90. zaczęto restrukturyzować przemysł dużych okręgów o zróżnicowanej strukturze gałęziowej, a równocześnie malała rola takich okręgów, jak karpacki, tarnowski i tarnobrzeski, chociaż przede wszystkim tych rejonów kraju, w których dominowało górnictwo, przemysł ciężki i włókienniczy. Likwidacja zakładów najbardziej uciążliwych dla środowiska przyrodniczego, zastosowanie nowoczesnych technologii do produkcji przemysłowej, instalacja urządzeń ograniczających emisje pyłowych i gazowych zanieczyszczeń powietrza, wybudowanie niemal trzech tysięcy oczyszczalni ścieków oraz sukcesywne porządkowanie składowisk odpadów spowodowały znaczną poprawę stanu środowiska przyrodniczego, czego efekty są już widoczne gołym okiem.

Powojenny rozwój miast

Po II wojnie światowej istniały w Polsce 703 miasta zamieszkałe przez 31,8% ogółu ludności kraju. W wyniku powojennego procesu intensywnej budowy, odbudowy i rozbudowy miast ich liczba wzrosła do 888, a zatem stosunkowo nieznacznie, natomiast liczba ludności miejskiej zwiększyła się dwukrotnie. Warto dodać, że 9 miast to obecnie wielkie aglomeracje miejskie, przemysłowe lub o mieszanym charakterze (warszawska, łódzka, krakowska, wrocławska, poznańska, gdańska, szczecińska, bydgoska, katowicka), zamieszkałe w sumie przez ponad połowę ogólnej liczby ludności kraju. Wszystkie miasta są źródłem mniejszej lub większej ilości stałych i ciekłych odpadów komunalnych — ścieków powstających w gospodarstwach domowych, obiektach użyteczności publicznej i zakładach usługowych oraz pyłowych i gazowych zanieczyszczeń powietrza.

Wzrost ilości

odpadów

komunalnych

Do odpadów komunalnych należą zarówno odpady bytowe (śmieci w sensie dosłownym), jak i odpady wielkogabarytowe (wraki samochodów, pralki, lodówki, meble itp.), odpady uliczne (zawartości koszy ulicznych), gruz z remontów mieszkań i rozbiórki domów. Odpady komunalne są mieszaniną resztek żywności, zużytej odzieży i wyposażenia gospodarstw domowych, opakowań szklanych i plastykowych, środków higieny. Statystyczny mieszkaniec Polski wytwarza prawie 300 kg odpadów rocznie. Ich ilość na obszarze kraju jest proporcjonalna do gęstości zaludnienia i z roku na rok wzrasta, a co gorsze — w ogólnej masie odpadów rośnie udział tworzyw sztucznych niepodlegających biodegradacji, np. jednorazowe opakowania. Niestety, nadal podstawowym sposobem ich unieszkodliwiania pozostaje umieszczanie na składowiskach, stanowiących potencjalne zagrożenie dla wód powierzchniowych i podziemnych oraz dla gleb.