15

ocenie

kontrolne

Karty kontrolne przy ocenie liczbowej wykorzystywane są w przypadku, gdy mamy do dyspozycji konkretne liczbowe wyniki pochodzące z pomiarów interesujących nas właściwości produkowanych wyrobów. Możemy na przykład sterować procesem produkcji gwoździ, mierząc ich długość, ciężar, średnicę itp.

Podstawowym warunkiem, jaki pozostaje do spełnienia przy stosowaniu omawianych tu kart, jest to, że zebrane dane muszą mieć rozkład normalny (są wprawdzie opracowane procedury dla rozkładów innych niż normalne, ale są one stosunkowo skomplikowane i nie będą opisywane w tej książce - są one jednak dostępne w pakiecie STATISTICA). Przed przystąpieniem do projektowania i wykreślania wybranej karty konieczne jest więc najpierw sprawdzenie tego założenia. Można to zrobić różnymi metodami, które zostały opisane w jednym z poprzednich rozdziałów.

• ;• h -•> ■■    ••    • -    V;- <•'.

Karty kontrolne stosowane przy ocenie liczbowej, można umownie podzielić na dwie grupy:

•    standardowe (Xśr-R, Xśr-S itp.),

•    specjalne, złożone (CUSUM, MA itp.).

Podział ten jest oczywiście bardzo umowny. Karty standardowe to te najprostsze, które są najczęściej wykorzystywane w praktyce przedsiębiorstw. . Karty specjalne są wykorzystywane przede wszystkim przez inżynierów do analizy procesów, a nie na stanowiskach pracy przy produkcji - jak karty standardowe. Wynika to z tego, że są one stosunkowo skomplikowane i wymagają dużo obliczeń (jeżeli nie dysponuje się odpowiednim oprogramowaniem, np. pakietem STATISTICA), ale za to mogą dostarczyć wielu istotnych informacji o zachowaniu się procesu (których nie otrzymałoby się po analizie tylko kart standardowych).

5.1. Karta kontrolna X-R

Karta ta jest też nazywana kartą X z kreską - R, X-średnie R lub X_ir-R. Nazwa tej karty wynika z tego, że analizuje się przy jej użyciu dwie wartości: wartość średnią (oznaczaną symbolem Xz kreską) oraz rozstęp (oznaczany przez R) wyników w poszczególnych próbkach. Jest to jedna z najczęściej stosowanych kart kontrolnych.