1 (163) 4

165

kilka odmian. Najważniejsze z nich, to:

-    powieść społeczno-obyczajowa,

-    powieść podróżniczo-przygodowa z odmianą podróżniczo-przyrodniczej,

-    powieść historyczna.

W szczytowym okresie pozytywizmu, tzn. do rolna około 1800, odmianą niejako programową była powieść społeczno-obyczajowa. Dominowała ona w literaturze dla dorosłych, lecz znalazła swoje odbicie także w twórczości dla młodego czytelnika.Podejmowała problemy współczesnego życia, wyciągając z nich nauki do użytku dla młodego pokolenia. Najwcześniej z opowiadaniami, i powieściami dla dorastających czytelniczek, bo do nich głównie swoje utwory kierowała, wystąpiła Jadwiga Pani.nseud. Teresa Jadwiga, żyjąca w latach 1843 - 1906. Pracowała zawodowo jako nauczycielka, a w latach 1871 - 1886 prowadziła pensję żeńską w Warszawie. Rówieśniczka czołowych pozytywistów w swoich literackich opracowaniach starała się szerzyć ich idee wśród swoich czytelników. Współpracowała z ⁿWieczorami.Rodzinnymi” oraz z ”Przyjacielem Dzieci⁰. Jej obfita twórczość obejmuje nowele i powieści obyczajowe oraz utwory na tematy historyczne. Z prac o problemach współczesnych na uwagę zasługuje zbiór opowiadań "Chwile rozrywki” /1876/, podejmujących ten sam krąg idei i tematów, które znajdujemy w nowelistyce czołowych pisarzy epoki, zwłaszcza H. Sienkiewicza. Inny zbiór drobnych utworów nosi tytuł "Z różnych sfer® /1888/.

Przykłady powieści społeczno-obyczajowych to "Szlachetne marzenia* /1883/ oraz "Powrócili"/1899/. Drugą autorką powieści społeczno-obyczajowych dla młodzieży, która zasługuje na uwa-