6558

Chyba najważniejszym z nich to powodowanie u uczniów silnego stresu. Różne osoby, choćby ze względu na swoje cechy psychiczne w różny sposób reagują na stres. Dla jednego ucznia stres spowodowany klasówką jest tak duży, że wręcz go „paraliżuje” innego ucznia ta sama sytuacja pobudza do działania. Tym samym uczeń, który posiada mniejsze wiadomości może otrzymać lepszą ocenę od ucznia dysponującego większą wiedzą a gorzej zachowującego się w sytuacjach zagrożenia.

Inny zarzut to subiektywizm oceniania. Ma on polegać na tym, że nauczyciel wyrabia sobie o poszczególnych uczniach opinię, którą trudno mu później zmienić i tym samym uczniom, któiych uważa za „dobiych” stawia lepsze oceny. Niejako podświadomie przypisuje tym uczniom większy zasób wiadomości niż posiadają w rzeczywistości.

Kolejny zarzut wynika z zaobserwowania prawidłowości, że powodzenie szkolne podnosi poziom motywacji, a niepowodzenie ją obniża. Wynika z tego groźna sytuacja polegająca na tym, że uczniowie zdolni, otrzymujący dobre oceny mają dużą motywację do zdobywania wiedzy a uczniowie otrzymujący złe oceny, którym motywacja jest bardziej potrzebna, zniechęcają się do nauki.

Za ważne uznano też to, że uczniowie wiedząc czego wymaga od nich nauczyciel uczą się tylko po to aby otrzymać dobrą ocenę i po egzaminie czy klasówce szybko zapomną nauczanych treści. Nie doceniają wagi przedmiotu, jego przydatności itp.

Wiele jeszcze innych zarzutów postawiono procesowi oceniania, ale myślę, że nie ma potrzeby ich wymieniać.

Funkcje kontroli i oceny Cele oceniania

Mimo wielu istotnych wad nauczanie spełnia cały szereg funkcji bardzo istotnych dla procesu nauczania. Funkcja dydaktyczna informuje o tym w jakim stopniu treści nauczania zostały przez ucznia opanowane. Funkcja dydaktyczno - prognostyczna mówi o stopniu znajomości zagadnienia w oparci nie tylko o program szkolny. Ocena informuje nauczyciela o konieczności zmiany bądź też kontynuowania metod pracy z uczniem w zależności od tego czy nauczanie jest skuteczne - funkcja ta została nazwana stcrująco - metodyczną. Funkcja psychologiczna określa, że ocena powinna obejmować kontekst zdrowia psychicznego i fizycznego ucznia. Ocenianie spełnia także funkcje wychowawczą - powinno uwzględniać się zaangażowanie, wkład pracy czy staranność. Funkcja selektywna mówi o tym, że dzięki ocenianiu możemy odróżnić uczniów, którzy dobrze opanowali wiadomości i umiejętności

i są przygotowani do dalszej nauki od pozostałych. Wreszcie funkcja społeczna kontroli i oceny polega na tym, że winna ona kształtować stosunki w klasie jak również określić przygotowanie ucznia do dalszej nauki, predyspozycje do pracy.³

Jak widać funkcji tych jest wiele, lecz nie każde ocenianie zapewnia, że zostaną one spełnione. Żeby ocenianie spełniło te funkcje musi być efektywne, musi pobudzić do przemyśleń nad osiągnięciami, nad działaniem, dostarczyć informacji zwrotnych o działaniach i osiągnięciach. Efektywne ocenianie powinno opierać się na jasno sformułowanych kryteriach.

Efektywne, dobre ocenianie powoduje to iż uczeń cłice się rozwijać, chętnie się uczy, poszerza swoją wiedze. Natomiast nieefektywne ocenianie wyzwala niechęć do uczenia się, może spowodować, że uczeń będzie starał się spełnić oczekiwania nauczyciela tylko dla zdobycia dobrego stopnia.

* D. Sołtys, M. K. Szniigd Doskonalenie kompetencji nauczycieli w zakresie diagnozy edukacyjnej

Wydawnictwo „Zamiast Korepetycji” Kraków 1997 r.