Instytucja Prawna to zbiór norm prawnych wyodrębniony w jedną funkcjonalną całość ze względu na to. że w sposób wyczerpujący reguluje jakiś dostatecznie ważny typ stosunków międzyludzkich ( np. instytucja małżeństwa, liipoteki).
- Normy NI i N2 są ABSTRAKCYJNIE SPRZECZNE, jeżeli przy tych samych lupotezach sprzeczna jest co najmniej jedna z par pozostałych elementów ( dyspozycja lub sankcja ).
- Normy NI i N2 są KONFLIKTOWE (konflikt norm) w sytuacjach gdy konkretny adresat obu norm nie inoie równocześnie zachować się zgodnie z nimi. Nie są sprzeczne abstrakcyjnie nie mogą być spełnione w konkretnych sytuacjach, np.:
-NI: "Każdy, kto me ma ukończonych 60 lat. ma obowiązek poddać się szczepieniu X",
- N2: "Każdy, kto jest chory na C. ma obowiązek poddać się szczepieniu Y"
- A jeśli adresat jest chory na C i nie ma ukończonych 60 lat?
Rodzaje sprzeczności:
1. Ze względu na genezę:
a) polityczne zamieizone. celowe, zawierają z kompromisów politycznych
b) techniczne: wynikają z wad techniki legislacyjnej.
2. ze względu ma stosunek organów' stosujących prawo do rozwiązalna:
a) rzeczywiste ( realne ), przede wszystkim polityczne- są to sprzeczności prawa, iueusuw'alne bez legislacji),
b) pozorne . przede wszystkim są to spizeczności sformułowali prawa, usuwalne na drodze stosowania prawa.
a) logiczne ) analityczne )
- adresatowi A norma N1 w warunkach określonych pizez hipotezę tej normy nakazuje czynić to, co norma N2 w tych samych warunkach czynić zakazuje,
- adresatowi A norma NI nakazuje wr warunkach określonych przez lupotezę czynić to. co norma N2 w tych samych warunkach dozwala czynić,
- adresatowi A norma N1 w warunkach określonych pizez lupotezę tej normy zakazuje czynić to. co norma N2 w tych samych warunkach dozwala czynić.
b) ideologiczne (gdy realizacja obu obowiązujących norm co prawda liipotetycznie jest możliwa, ale spowoduje osiągnięcie stanów rzeczy niezgodnych z celem, ewentualnie funkcją danej regulacji prawnej )
c) prakseologiczne: zachowanie zgodne z jedną normą unicestwia całkowicie lub częściowo skutek zachowania zgodnego z drugą normą
Usuwanie sprzeczności;
1. przez wykładnię systemową,
2. przez reguły kolizyjne
a) LEX POSTER IOR DEROGAT LEGI PRIORI ( kryterium czasu )--jeśli lex posteiior nie jest hierarcliicznie wyższa niż legi priori,
-jeśli obie leges nie zostały ustanowione w tym samym czasie.
b) LEX SPECIALIS DEROGAT LEX GENERALIS ( kiyterium szczegółowości).
NI jest LEX SPECIALIS w stosunku do N2 jako LEX GENERALIS. jeżeli zakres warunków W w tej nonnie jest podrzędny w stosunku do zakresu, jaki mają one w lex generalis.
-jeśli lex specialis nabrała mocy obowiązującej równocześnie lub później niż lex generalis.
-jeśli lex specialis ma stopień liieraicluczme nie niższy niż lex generalis.
c) LEX SUPERIOR DEROGAT LEGI INFERIORI ( kiyterium lueraicliiczności).
-jeśli dwie normy należą do różnego szczebla liierarclucznego.
- kryterium liierarcluczne zawsze przeważa,
d) LEX POSTERIOR GENERALIS NON DEROGAT LEGI PRIORI SPEC1ALL