Instytucja prawna - wyodrębniony i stanowiący funkcjonalną całość zespół norm prawnych odnoszących się do
stosunków w jakiejś dziedzinie życia społecznego, np. małżeństwo, przedawnienie, przysposobienie
Zwykle ta instytucja ma swoją nazwę, etykietę ZASADY PRAWA
1.Pewien typ ukształtowania instytucji prawnej 2.Idea instytucji, zasadnicza myśl przewodnia
3. Podstawa kompetencyjna, polityczna lub inna (zasada ustrojowa)
4. Zarysowujące się prawidłowości obserwowane lub oczekiwane w unormowaniu całej instytucji lub gałęzi prawa
5. Koncepcja teoretyczna stwarzająca podwaliny dla jakiegoś wzorca ukształtowania instytucji prawnej
(powyżej) Pojmowanie zasad OPISOWE, POZADYREKTYWALNE
Istnieje również
Pojmowanie dyrektywalne - zasada prawa to dyrektywa albo wypowiedź oceniająca, jeżeli z takiej wypowiedzi można łatwo przejść do dyrektywy.
Czy zasada prawa rozumiana dyrektywalnie jest wiążąca czy nie?
ZASADY PRAWA: l.w ścisłym tego słowa znaczeniu- zasady systemu prawa- WIĄŻĄ
(normy o charakterze zasadniczym, bardzo doniosłe dla całego systemu prawa lub dla jego części)
2.zasady-postulaty- NIE WIĄŻĄ
Jak odróżnić zasady systemu prawa od zwykłej normy (także przecież obowiązującej)?
Kryteria:
1.Miejsce normy w hierarchicznej strukturze prawa 2.Stosunek normy do innych norm-bycie racją dla innych norm 3.Miejsce, rola normy w instytucji prawnej
4.0cena - celu, zadań i funkcji normy z punktu widzenia aksjologicznego i społeczno-politycznego
ZASADY PRAWA (w ścisłym tego słowa znaczeniu)
1. Dotyczące konstrukcji systemu norm prawnych
2. Formułujące merytoryczne dyrektywy postępowania
-Nie wskazują bezpośrednio jakie powinno być prawo, jaka powinna być jego treść
-Wskazują jak prawo należy tworzyć, żeby spełniało określone wymagania formalne i określone wymagania co do treści -Są skierowane do prawodawcy
Zasady wpływające na treść działalności prawotwórczej:
1. Zasady sprawiedliwości społecznej
2. Zasada równości
3. Zasada poszanowania godności
4. Zasada pomocniczości
5. Zasada dialogu społecznego
6. Zasada decentralizacji władzy Ż.Zasada pluralizmu politycznego
Zasady te wskazują jakie wartości prawo powinno chronić i realizować.
Zasady te mają merytoryczne ukierunkowywać działalność prawotwórczą, określać aksjologiczne podstawy tworzonych norm.