1 (58) 4

wy model metodyczny. I tu, jak w relacji powieści DM a jej odbiorca, rzecz podlegałaby kolejom procesu historycznego, różnym modelom szkoły, różnym modelom edukacji.

Reasumując: o powieści dla młodzieży mówić się powinno stawiając pytania według relacji kontekstowych: powieść a modele jej odbioru, powieść a modele merytoryczne i metodyczne szkoły. Tylko ten rodzaj relacji, a nie kontekstów typu powieść a rzeczywistość, ma uprawnienia stwarzające gwarancje na otrzymanie odpowiedzi, na czym polega poetyka powieści dla młodzieży.

Acta Universitatis Vratislaviensis

nr 507. „Prace Literackie” XXI. Wrocław

1981

Przypisy

1    I. Kaniowska-Lewańska: Literatura dla dzieci i młodzieży do roku 1864. Zarys rozwoju. Wybór materiałów. Warszawa 1973, s. 309.

2    Tamże, s. 287.

3    Tamże, s. 325—332.

4    Tamże, s. 339.

5    Tamże, s. 344.

6    S.B. Linde: Słownik języka polskiego, wyd. 2. Lwów 1855, t. 2, s. 647—648.

7    M. Wiszniewski: Historia literatury polskiej. Kraków 1840, s. 18.

8    W.A. Maciejowski: Piśmiennictwo polskie od czasów najdawniejszych do roku 1830. Warszawa 1851, s. VI—VII.

9    P. Chmielowski: Metodyka historii literatury polskiej. Warszawa 1899, s. 8 i nast.

10    Tamże, s. 19.

11    K. Wójcicki: Historia literatury i poetyka. Warszawa 1914, s. 31 i nast.

12    H. Paul: Grundriss der germanischen Philologie. I. Literaturgeschichte. Stras-sburg 1893, s. 215.

13    G. Lanson: Metoda w historii literatury, przekł. S. Turowskiego: Teoria badań literackich za granicą. Antologia. Oprać. S. Skwarczyńska. Kraków 1966, t. 1, cz. 2, s. 431.

14    Encyklopedia wychowawcza pod red. R. Plenkiewicza. Warszawa 1904, t. VI, s. 532—533.

15    E. Porębowicz, rec.: Chmielowski Piotr: Najnowsze prądy w poezji naszej. Warszawa 1901, „Pamiętnik Literacki” 1902, z. 4, s. 673.

16    H. Markiewicz: Główne problemy wiedzy o literaturze, wyd. 4. Kraków 1976,

s.    41.

17    Tamże, s. 42.

18    K. Czachowski: Obraz współczesnej literatury polskiej 1884—1933. Lwów 1934,

t.    2, s. 265.

19    Tamże, s. 267. Z kolei przytaczamy sąd Ignacego Fika, który prawdopodobnie zamierzał wykorzystać J. Cieślikowski w obrębie tej rozprawy: „Literaturę dla dzieci, jakkolwiek obfituje niekiedy w arcydzieła, wyłącza się w odrębny dział literatury stosowanej i obliczonej na określoną kategorię czytelników. W dzisiejszych czasach jest to literatura pod względem ilościowym ogromna. Pozostawiona jednak w nieodpowiednich rękach różnych paniuś posiada, poza niskim poziomem arty-

55