199

Budowanie rusztowania dla interpretacji i rozumienia tekstu | 199

^oru,^

fanie).

w spotkaniach d działania k poszukiwanii zorientowaną

ua (por.ijri

) to rozumieć się nad jej

niej. Ba* nać do*

mego**⁰'

od W'"

U

jostaio powiedziane, do tego, o czym się mówi. Spotkanie dziecka z tekstem to spotkanie z Przeszłością, Teraźniejszością i Możliwością (por. rycina 14.2).

W odkrywaniu sensu tekstu przez dziecko ważne są odniesienia do tych trzech perspektyw świata. Perspektywa myślenia o przeszłości, „namowa z autorami" nieżyjącymi, analiza i interpretacja tekstów dawnych, powroty do minionych pokoleń obecnych w tekście są ważne ze względu na zrozumienie Teraźniejszości i odniesienie do świata Możliwego (namysł nad Przeszłością po to, by zrozumieć Teraźniejszość i kierunek Możliwej Przyszłości). Takie spostrzeżenie kieruje uwagę na przemyślany dobór tekstów i autorów, z którymi spotyka się dziecko.

14.2. Czytanie rozwija myślenie, ale też wymaga myślenia

Tekst dostarcza dziecku tylko częściowej informacji; w akcie czytania i w procesie rozumienia i interpretacji tekstu (wkraczania w jego świat) dziecko wychodzi poza dostarczone informacje. Przyjmując treść tekstu, konstruuje w umyśle mające sens reprezentacje. Poprzez kontakt z nim rozwija zdolność, o której pisał Bruner (2006): odkrywania innych umysłów, domyśla się i poszukuje odpowiedzi na pytanie, co inni myślą, czują. Jest to intersubiektywne odczytywanie tekstu i odkrywanie stanów emocjonalnych drugiego człowieka. Ważne, aby taką postawę dziecka wobec czytanego tekstu rozwinąć także poprzez wspomniane wcześniej strategie pomagania. Warto jeszcze podjąć myśl zasygnalizowaną przez Branera, a dotyczącą problemów wynikających z treści czytanego tekstu. Problem, jak napisał Bruner, napędza narrację, ale hzeba właściwie poszukiwać problemów obecnych w tekście czy w przestrzeni tekstu - literackiego horyzontu znaczenia. „To właśnie wyczucie [podkreśl. - E. F.) Problemu każe nam poszukiwać odpowiednich lub odpowiedzialnych komponentów narracji, pozwalających przemienić zwykły Problem w rozwiązywalny Problem, z którym można się upo-tać za pomocą procedury" (Bruner, 2006, s. 140-141. Strategie nauczycielskiej pracy organizowania spotkań dziecka z książką powinny być Orientowane na poszukiwanie problemów, ich wyczucie i dochodzenie do ich rozwiązania w konfrontacji ze światem Teraźniejszym, Możliwym i Przeszłym. Warte uwagi są tu strategie oparte na wykorzystaniu 'Myślenia dywergencyjnego.