200, 1

200 Obróbka pal.s i ycv.na laboraton,^

5. CIĄG A RS IWO

5.1 Wiadomości podstawowe

Ciągnienie jest procesem plastycznej przeróbki metali na /imno, w którym zmienia się kształt lub pole przekroju poprzecznego materiału pod wpływem przeciągania go przez otwór narzędzia lub między nic napędzanymi walcami.

Wyroby otrzy mane w procesie ciągnienia charaktery/u ją się bardzo gładką powierzchnią i żądanymi własnościami mechanicznymi.'Ciągnienie stosowane jest głównie do otrzymywania:

prętów okrągłych i kształtowych o dużych przekrojach, szczególnie gdy chodzi o uzyskanie wysokich własności mechanicznych, dużej dokładności wy miarów, czy wysokiej jakości powierzchni,

prętów' kształtowych o małych i bardzo małych przekrojach, drutów cienkich o średnicach do ok. 4pm (np. włókna żarówek).

rur różnych kształtów i przekrojów, przede wszystkim rur cienkościennych o małych i bardzo małych średnicacKT(średnice poniżej Imm i grubości rzędu dziesiętnych części milimetra)

W procesie ciągnienia można uzyskać drut o średnicach poniżej 5 mni oraz rury o małej grubości ścianki. Ciągnienie zapewnia równocześnie wy sokie właściwości mechaniczne i dokładność po-wicrzchni wyrobu.

Schemat ciągnienia profilu pełnego przedstawiono na rys. 5.fT¹

Rys.5.1. Schemat procesu ciągnienia profilu pełnego: P_e • siła ciągnienia;

P„ - siła pr/.cciwciągu; d₀ (ci,) - średnica początkowa (końcowa);

Ao (A,) - przekrój początkowy (końcowy); a - kąt pochylenia stożka zgniatającego ciągadła

W przypadku ciągnienia rur stosuje się w praktyce kilka podstawowych metod:

ciągnienie swobodne (rys. 5.2a) - stosowane głównie w celu zmniejszenia średnicy rury.f W procesie ty m występuje z reguły nieznaczna zmiana grubościścianki rury zależna od stosunku grubości ścianki do średnicy wewnętrznej. Dla rur cienkościennych (g/D<0,2) następuje pogrubienie ścianki rury, dla grubośćiennych <g/D>0,2) - pocienienie. Maksymalne wartości ubytków przekroju przy tej metodzie wynoszą dla rur stalowych t a = 30 + 35%

ciągnienie na trzpieniu stałym (rys. 5.2b) - polega na ciągnieniu rury pomiędzy nieruchomym ciągadłem i nieruchomym trzpieniem o krótkiej części roboczej zamocowanej na tzw. żerdzi nie utwierdzonej do ciągarki. Ta metoda ciągnienia pozwala na równoczesne zmniejszanie średnicy zewnętrznej rury i grubości jej ścianki. W porównaniu z poprzednią, umożliwia wytwarzanie rur o znacznie wyższej dokładności wymiarów oraz lepszej jakości pow ierzchni, ale o ograniczonej długości i dostatecznie dużej średnicy; konieczne jest również dobre smarowanie powierzchni zewnętrznej i wewnętrznej rury . Metoda pozwala na uzyskiwanie ubytków przekroju c_A = 35+40% (w warunkach produkcyjnych 30+35%)