20101022321

l ( tym jest wychowanie?

Określenie wychowania /.u./nę od powiedzenia, czym wychowanie nie jest Nie jest nim urabiana' wychowanka według szczegółowego, z góiy określonego wzoru i traktowanie gp jak gliny, i której można ulepię' dowófłty luftałr zgodny z wymaganiami wychowawcy. Db Lik lego wychowawcy wychowanek na jest osobą, ale rpr/ediniotein oddziaływań wycho-wawizych», wobec którego stosuje się rozmaite techniki i zabiegi, a miarą ich wartości jest tyłku skuteczność.

Takie wychowanie można określić jako tresurę lub manipulację. Tresura poshigujp się metodą wzmocnień pozytywnych i negatywnych, czyli nagród i kar. Człowiek [ktb zwierzę tresowane] za zachowania zgtidne z życzeniem tresera dostaje nagrodę, za niegodne - karę. W ten sposób uczy aę zachowania takiego, jakie jest mu narzucane, niezależnie od tego, czy Hę z nim wewnętrznie zgadza. [Ważna skuteczność tresury jest dość duża, jednak na dalszą metę, to znaczy gdy nagrody i kary przestaną byt stosowane, wychowanek często porzuca wyuczone zachowania, ponieważ nic widzi w nich sensu.

W wychowaniu, zwłaszcza m.ilych d/ir< i, można odnaleźć elementy takiego oddziaływania. Pochwala i nagana za określone postępowanie zmierza do wytworzenia u dzieci pewnych nawyków dom /.i. i h , zcsrośc11 zy grzet znosu Jest to oczywiście potrzebne, ałr nic wyczerpuje zakresu pojęcia ^wychowanie ■ pi lyz dotyczy tylko zewnętrznych przejawów zachowania, a nie przekonania wewnętrznego, do rego bowiem konieczne jest zrozumienie celu i przyczyn, dla których dane postępowanie iesr słuszne.

Wychowaniem mc jest także mampuU m. [ej celem, podobnie jak pezy tresurze, ja uzyskanie u innych takich zachowań, |.ikich pragnie maiupuhuor [na przykład głosowanie na tę, a me inną paruę albo kupowanie tego a me innego proszku do prania]. Zmierza on jednak do tego nic drogą liezpc nrednicii lur i nagród, ale za pomocą sugerowania, że aide postępowanie jest z jakichś względów korzystne lub pożyteczne. Sugobe te opierają aę na inlrirmacjac.il często nieprawdziwe, li, lecz taktowanych w talu sposób, aby osoba manipulowana nic zauważyła tego, /a pomuq lak podawanych informacji wywołuje się uctuca [jak lęk. pożądanie czy za/drosc |, które mają spowodować zaplanowane przez marapułwMa zachowana |poi. AntofaęM - Stunodzielnośi myślenia],

I tresura, i manipulacja zmierzam do wywołana określonych zachowań ber świadomego rozeznania i decyzji osoby, na którą się oddziałuje. W procesie wychowania towntet podaje się informacje i pobudza uczucia, ale punktem wyjścia nie są konkretne zachowania, db których wywołana odchodzi się^- od prawdy i budzi uczucia nawet niskie i niegodne człowieka. W wychowaniu punktem wyjścia jest prawda o wartościach moralnych, którą wychowawca sam uznaje i którą stara się ukazać wychowankowi. Wychowanek poznając ją, przyjmuje za własną i zaczyna świadomie realizować w twoim tyciu, pracz co taje się lepszy. Można inaczej powieibieć, ze nrzwija się i wzrasta. Doskonalenie siebie jea procesem trwającym przez cale życie i z t zatem człowiek powinien się stać w nim samodzielny, ale początkowo potrzebuje pomocy, Pomocą w n»/wo|u jest wychowanie

Rozwój człowieka jest, jak wiadomo, uwarunkowany wieloma czynnikami Są to czynniki wrodzone, oraz zależne od środowiska i aktywności własnej. Czynniki wrodzone, przekazane przez dziedziczenie, warunkują poziom inteligencji, zdrowie, temperament od., ale

U

_