me swoją pozycją, ak siłą argumentów, wskazując na konsekwencje przyjęcia jakichś sądów lub uzasadniając je wartościami, /• których wynikają.
W szkole zdarza się też - prócz kłopotu /. wywołaniem dyskusji - sytuacja odwrotna, Pizy tematach o iruciemu osobistym uczniowie mogą zareagować bardziej emo-qonalnic i bez zastanowienia powiedzieć coś, czego mogą później żałować, na przykład opowiedzieć sytuację konfliktową w swojej rodzinie. Nauczyciel musi być czujny i przerywać natychmiast takie wypowiedzi, proponując ewentualne nawiązanie do nich Kumowie prywatnej. Nic można dopuścić, aby podc&is lekcji, uczeń. przekroczył granicę intymności, bo mogłoby to hyc dla niego później źródłem wielkich przykrości. Ogólnie można powiedzieć, ze im większe grono, tym trudniej zorganizować dyskusję, dlatego, szczególnie w klasach licznych, dobrze jest organizować dyskusje w małych grupach, dzieląc klasę na kilka c/ęści. Grupy pracują jednocześnie nad tym samym albo nad różnymi problemami, a potem przewodniczący grup referują, do czego doszli. Praca w grupach mobilizuje uwagę uczniów i powoduje, m wypowiada się każdy z nich, a nie tylko najbardziej rozmow ni i śmiali Przy okazji uczniowie uczą się dyskutowania i kierowania dyskusją.
Początkowo, zwłaszcza w młodszych klasach, praca w grupach wywołuje sporo zamieszania, ale uczniowie dość szybko się jej uczą i przyzwyczajaj starować Żeby to ułatwić, dobrze jest jako jedno ? pierwszych przeprowadzić spotkanie na temat •Umiejętność dyskutowania*.
Pewną formę aktywizacji stanowi tez propozycja, by uczniowie zawawowdi się nad tym. jakie sprawy są dla nich niezrozumiałe, i zadawali nauczycielowi pytania anonimowo {na nie podpisanych kartkach]. Warto ten sposób wprowadzić zwłaszcza przy tematach bardziej intymnych, w których uczniowie mogą się wstydzić zadawać pytania na forum klasy. Pytań takich bywa bardzo wiele i w takim wypadku na odpowiedzi może być potrzebne poświęcenie kolejnej godziny Zadawanie pytań na kartkay^Bi zalety i dla uczniów, i dla nauczycieli. Uczniowie, bez obawy wyśmiania czy złośliwych komentarzy kolegów, mogą pytać i wymieniać wiek niepokojących ich problemów, Dk nauczyciela ta forma jest korzystna z paru powodów. Po jHerwsze daje czas na przygotowanie się do odpowiedzi [mogą w tym pomoc teksty zamieszczone w Antom? ffi\, a także na pogrupowanie pytań w wątki tematyczne, które się gęsto powtarzają, fo drugie, odpowiadając na zadane pytania, czyli spełniając oczekiwania i prośbę uczniów, jest zwolniony z żenującego obowiązku występowania z inicjatywą mowieiua o spró* wach intymnych. Dk wiciu nauczycieli nagłe przejście na przykkd od anałaowaau poezji Miłosza do problemów odpowiedzialnego rodzicielstwa jest naprawdę trudne i nikt, kto pracuje w skok na co dzień, nie będzie się temu dziwił, laptófizują* 4 (ne$$fc *yy> śmiewają tę trudność osoby, które albo nigdy w szkole nie były, albo wpadały tam na krótko z pogadanką seksuologiczną. Po trzecie, przestudiowanie pyton pozwala nauczycielowi poznać problemy przezywane przez, uczniów. Doświodcaroae pokazuje, źe ich wiadomości są fragmentaryczne 1 mc uporządkowane, a przede wszystkim - powierzchowne i pozbawione odniesień do świata wartość i
Przygotowanie odpowiedzi na niektóre pytania można powierzyć uczniom, udo-stępmając im Antologię nrkrrowlub doradzając inną literaturę. Żeby dotrzymać umowy