2011 10 22 41 32

242 A. Laudańsld

nie wody jako narzędzia tłoczącego wydłuża czas wysładzania, jednak zastosowanie siły tłoczenia są nieporównywalnie mniejsze.

Praca ekstrakcji jest wielkością charakterystyczną i można ją wyrazić za pomocą następującego wzoru (praca jest iloczynem mocy i czasu):

3§§ = q£%E ~ const    (4.41)

gdzie:

n_£ - praca ekstrakcji [kJ], qs — moc ekstrakcji [kW], x_E — czas ekstrakcji [s].

Moc ekstrakcji jest związana z typem aparatu procesowego, co oznacza, że czas ekstrakcji może przyjmować różne wartości w zależności od konstrukcji ekstraktora.

I tak na przykład „efektywny czas dyfundowania” (czas ekstrakcji), według danych producentów aparatów ekstrakcyjnych (Poradnik inżyniera... 1988), może zmieniać się w przedziale 60—90 min (dla ekstraktora łańcuchowego Oliera — 60-65 min; dla baterii Roberta, ekstraktora korytowego DC i wieżowego BMA — 70-80 min; dla bębnowego RT — 80-90 min).

Praca ekstrakcji realizuje się podczas ruchu względnego mas ekstrakcyjnych. Warunkiem jest, aby różnica prędkości przemieszczania względnego mas była różna od zera, tj. Ah> || 0. Warunek można spełnić zarówno we współprądowym, jak i przeciwprądowym przepływie mas ekstrakcyjnych. Techniczna łatwość wykonania i duża efektywność wykorzystania zasobów pracy związane są z przepływem przeciwprądowym.

Czynnikiem roboczym w procesie ekstrakcji („narzędziem” ekstrakcji) soku komórkowego z krajanki jest woda. Ubytek energii, jakiego doświadczy podczas przepływu przez złoże krajanki, jest pracą, jaką wykona czynnik roboczy. Źródłem energii ruchu dla wody jest często energia potencjalna położenia (w ekstraktorach pionowych i korytowych pochyłych). W ekstraktorze korytowym DC zasoby energii potencjalnej są dostateczne, aby nadać wodzie średnią prędkość przepływu rzędu 4,0 m-s^-1 (przepływ przy pominięciu oporów). Średnia prędkość przepływu wody przez złoże krajanki jest ilorazem długości aparatu przez czas kontaktu i wynosi dla nominalnej wielkości przerobu buraków 7-8 mm-s^-1. Dla przerobu powyżej wartości nominalnej średnia prędkość przepływu będzie odpowiednio mniejsza. Z porównania prędkości przepływu wody przez ekstraktor w czasie realizacji przerobu buraków i przy pominięciu oporów wynika, że zasoby pracy są praktycznie równoważne energii potencjalnej wody do ekstraktora i stąd można przyjąć pracę ekstrakcji na poziomie 25,0-30,0 J(kg nb.)^-1.

Dla przemysłowych warunków prowadzenia procesu ekstrakcji (wydobycia) soku z krajanki buraczanej można rozróżnić: czas przepływu, czas kontaktu i czas ekstrakcji. Rozróżnienie to ma szczególne znaczenie w przypadku, gdy proces dena-