10. TECHNIKA WYSOKICH NAPIĘĆ 588
niej nawet bardzo krótkiego odcinka poziomego wymagane byłyby często nierealne duże odległości a. Ograniczenie zasięgu strefy pomiarowej można uzyskać przez zastosowanie tzw. symetrycznego układu elektrod, w którym sonda napięciowa i uziom pomocniczy znajdują się w jednakowej odległości od środka uziomu badanego, ale na różnych promieniach wychodzących ze środka i tworzących między sobą kąt ok. 30°. Jeżeli nie ma pewności co do miejsca położenia punktu przegięcia krzywej rozkładu napięcia, to najlepszym wyjściem jest wyznaczenie tej krzywej, a powtórzenie pomiarów' przy różnym położeniu uziomu pomocniczego (rys. 10.70d) zwiększa dokładność oceny.
Dysponując krzywą rozkładu napięcia i wartością rezystywności podłoża można, na podstawie podanych wyżej zależności, wyznaczyć napięcia rażeniow'c.
WYKAZ WAŻNIEJSZYCH OZNACZEŃ
a odstęp, m A — powierzchnia, m2 d — średnica, m D — średnica, m
E — natężenie pola elektrycznego, V/m / częstotliwość, Hz F — siła, N h — wysokość, m
H — należenie pola magnetycznego, A/m p — ciśnienie, Pa ą ładunek pozorny, C r — promień, m R — rezystancja, fi S — moc, V-A
T - czas odpowiedzi układu, ps Ty czas trwania czoła, ps T2 — czas do półszczytu, us TT — wartość średnia napięcia, V (kV)
U — napięcie wyprostowane, V U0 — napięcie początkowe wyładowań, V v — prędkość, m/s V objętość, m3 W — energia, J
Z — impedancja, impedancja falowa, O a — czułość, kąt wychylenia, poziom istotności
fi współczynnik niejednostajności pola 7 — konduktywność, S/m
Ó — kąt strat dielektrycznych, błąd względny e — przcnikalność elektryczna bezwzględna, F/m tj sprawność 9 przekładnia
p — przenikalność magnetyczna bezwzględna, H/m q — rezystywność, firn c — odchylenie standardowe t stała czasowa, s
Indeksy
b — dolny cr — krytyczny e zewnętrzny h górny i — zewnętrzny
m — wartość szczytowa, amplituda
0 — obciążenia, obniżony p przeskoku, przepięcia pr - probierczy
r — względny, roboczy
1 — tłumienia
th — cieplny ud udarowy
LITERATURA
10.1. Antoniewicz J.: Własności dielektryków. Warszawa, WNT 1971.
10.2. Auleytner K.: Odgromniki. Warszawa, WNT 1980.
10.3. Babików i in.: Technika wysokich napięć. Warszawa, WNT 1967.
10.4. Ciok Z.: Metody obliczania pól elektroenergetycznych i przepływowych. Warszawa, WPW 1981.
10.5. Flisowski Z.: Technika wysokich napięć. Wyd. 3. Warszawa, WNT 1995.
10.6. Flisowaki Z.: Trendy rozwojowe ochrony odgromowej budowli. Cz.l.: Wyładowania piorunowe jako źródła zagrożenia. Warszawa, PWN 1986.
10.7. Golde R.H. i in.: Lightning. Vol.l, 2. London New York, Acadcmic Press 1977.
10.8. Groh H.: Hochspannungsmesstechnik. Grafenau. Lxpcrt-Vcrlag 1982.
10.9. Hassę P., Wicsinger J.: Handbuch fur Blitzschutz und Erdung. Miinchcn, Pflaum Yerlag 1982.
10.10. l!orvath T., Csernatony II. A.: Nagyfeszultsegu technika. Budapest, Tankonyvkoadó 1986.
10.11. IEC 52. Recommendations for voltage measurement by means of sphere-gaps (one sphere earthed). 1960.
10.12. IEC 60. High-voltagc test techniques. Part 1 (60-1): General definitions and test reąuirements. 1989. Part 2 (60-2): Test proccdurcs. 1994. Part 3 (60-3): Measuring devices. 1976. Part 4 (60-4): Application guide for measuring deviccs 1977.
10.13. IEC 44. Instruments transformers. 44-4. Part 4: Measurement of partial discharges. 1980.
10.14. IEC 71-1. Insulation co-ordination. Part 1: Definitions, principles and rules. 1993. Part 2: Application guide 1976.
10.15. IEC 76-3. Power transformers. Part 3: Insulation levels and dielectric tests. 1980.
10.16. IF.C 270. Partial discharge measurements. 1981.
10.17. IEC 307. Artificial pollution tests on high vo!tage insulators. 1975.
10.18. Jakubowski J. I..: Podstawy teorii przepięć w układach elektroenergetycznych. Warszawa, PWN 1968.
10.19. Juchniewicz J. i in.: Wysokonapięciowe układy izolacyjne. Wrocław, WPW 1980.
10.20. Kolbiński K., Słowikowski J.: Materiałoznawstwo elektrotechniczne. Wyd. 3. Warszawa, WNT 1988.
10.21. Koctchko M. B. n zip.: Texnuna 6ncokux Hanp.notcenuu. MocKBa, Bbiciuan lllKO/ia 1973.
10.22. Koształuk R.: Izolacja sieci skrajnie wysokich napięć. Prace Instytutu Energetyki. 1975. Z.3.
10.23. Koształuk R. i in.: Technika badań wysokonapięciowych. T. I, 2. Warszawa, WNT 1985.
10.24. Krawczyński R. i in.: Laboratorium wysokich napięć. Warszawa, WPW 1981.
10.25. Królikowski C. i in.: Podstawy wyładowań i wytrzymałość elektryczna w próżni. Warszawa Poznań. PWN 1983.
10.26. Kuffcl E., Zaengł W'. S.: High-Voltage Engineering. Oxford—New York, Pergamon Press 1984.
10.27. Lidmanowski W.: Zarys teorii wyładowań w dielektrykach. Warszawa, WNT 1988.
10.28. Maksymiuk J.: Aparaty elektryczne. Warszawa, WNT 1995.
10.29. Maksymiuk J.; Wohlmuth F.: Metody statystyczne w inżynierii elektrotechnicznej. Warszawa. WPW 1981.
10.30. Matusiak R.: Elektrotechnika teoretyczna. Tom 2. Teoria pola elektromagnetycznego. Wyd. 2. Warszawa, WNT 1982.
10.31. Moon P., Spencer D. E.: Teoria pola. Warszawa, PWN 1966.
10.32. Mosch W i in.: Hochspannungsisoliertechnik. In: Taschcnbuch Elektrotechnik. Band 6. Berlin, Verlag Technik 1982.
10.33. Ochrona sieci elektroenergetycznych od przepięć. Wskaźniki wykonawcze do przepisów budowy urządzeń elektrycznych. (Rozdział V). Warszawa. IE-OE 1977.
L0.34. PN-87/E-02050* Izolacja elektryczna urządzeń elektrycznych. Klasyfikacja według ciepłoodporności.
10.35. PN-84/F.-02051* Izolatory elektroenergetyczne. Nazwy, określenia, podział i oznaczenia.
10.36. PN-64/E-04050* Pomiary wysokonapięciowe.
10.37. PN-87/E-04053* Pomiary wysokonapięciowa. Układy pomiarowe i wskazówki ich stosowania.
10.38. PN-92/E-04060* Wysokonapięciowa technika probiercza. Ogólne określenia i wymagania probiercze.
10.39. PN-67/E-04064* Próby prądami udarowymi.
10.40. PN-67/F.-04065* Przemysłowe zakłócenia radioelektryczne. Laboratoryjne badania zakłóceń od ulotu na elektroenergetycznych urządzeniach wysokonapięciowych.
10.41. PN-92/E-05200* Ochrona przed elektrycznością statyczną. Terminologia.
10.42. PN-92/E-05201* Ochrona przed elektrycznością statyczną. Metody oceny zagrożeń wywołanych elektryzacją materiałów dielektrycznych stałych.
10.43. PN-74/E-04068* Pomiary wysokonapięciowe. Próby zabrudzeniowe izolacji napowietrznej.
10.44. PN-85/E-04070/12* Tranformatory. Metody badań. Próby wytrzymałości elektrycznej napięciem przemiennym.
10.45. PN-76/E-04401 * Materiały elektroizolacyjne. Zasady określania ciepłoodporności.
10.46. PN-86/E-04403* Materiały izolacyjne stałe. Metody pomiaru przenikalności dielektrycznej i współczynnika strat dialekt tycznych.
10.47. PN-86/E-04404* Materiały izolacyjne stałe. Metody pomiaru wytrzymałości dielektrycznej napięciem o częstotliwości przemysłowej.
10.48. PN-77/E-04408* Materiały elektroizolacyjne ciekłe. Pomiary napięcia przebicia.
10.49. PN-84/E-04409* Materiały elektroizolacyjne ciekłe. Pomiary współczynnika strat dielektrycznych, przenikalności elektrycznej względnej i rezystywności.
10.50. PN-81/E-05001* Urządzenia elektroenergetyczne wysokiego napięcia. Znamionowe napięcia probiercze izolacji.
10.51. PN-86/E-05003/01-02* Ochrona odgromowa obiektów budowlanych. 01: Wymagania ogólne. 02: Ochrona podstawowa.
10.52. PN-89-92/E-05003/03-04* Ochrona odgromowa obiektów budowlanych. 03: Ochrona obostrzona. 1989. 04: Ochrona specjalna. 1992.
Dane aktualne w chwili druku. Sprawdzić aktualność normy przed stosowaniem.