II. TECHNOLOGIA. NARZĘDZIA I OBRABIARKI DO NAGNIATANIA
— średnica X długość sworzni 0 10^-20X40—65 mm,
— siła docisku elementu nagniatającego 200-1-220 N,
— posuw bezstopniowy 0,01-5-0,1 mra/obr,
— wydajność 100-J-210 szt/godz.
Nagniatarki bezkłowe do wygładzania diamentem buduje się także jako specjalne konstrukcje spawane. Przykład takiej konstrukcji nagniatarki do wałków i sworzni zamieszczono na rys. 9-39- Dane techniczne wymienionej obrabiarki półautomatycznej są następujące:
— średnica X długość przedmiotów nagniatanych 040-5-60X40-. 180 mm,
— siła docisku elementu diamentowego 100-i-900 N,
— prędkość nagniatania 88 m/min,
— posuw od 0 do 0,2 mm/obr.
Nagniatanie wewnętrznych powierzchni walcowych jest stosowane głównie w przemyśle maszynowym do obróbki wykańczającej otworów. Metodą tą obrabia się przede wszystkim walcowe otwory przelotowe i nieprzelotowe bez rowków, o średnicy 34-189 mm wykonane w tulejach, długich cylindrach, korpusach, bębnach itp. częściach. Najczęściej stosuje się ją w seryjnej produkcji samochodów, urządzeń hydraulicznych i maszyn włókienniczych. Nagniatanie toczne z dociskiem sztywnym stosuje się przede wszystkim do dokładnej obróbki wymiarowej części ze stali normalizowanych i ulepszanych, a także brązów, mosiądzów, stopów aluminium i żeliw.
Nagniatanie toczne obrotowymi głowicami rolkowymi, które można realizować na większości uniwersalnych obrabiarek i centrów obróbkowych z magazynami narzędzi, zastępuje skutecznie takie operacje skrawania, jak rozwiewanie, szlifowanie, gładzenie i docieranie. Rozwój zunifikowanych i produkowanych seryjnie przez kilka firm głowic, zwłaszcza rolkowych, stwarza możliwość upowszechnienia nagniatania tocznego w technologii otworów. Metodą nagniatania można obrabiać również otwory wykonane w przedmiotach hartowanych do 60 HRC. W takich przypadkach stosuje się elementy z naturalnych lub sztucznych diamentów. Wzrost produkcji diamentów syntetycznych umożliwia coraz większe wykorzystanie nagniatania do wyglądania ślizgowego, zwłaszcza w odniesieniu do otworów w dużych korpusach obrabianych na wytaczarkach.
Stosowanie obróbki nagniataniem z jednoczesnym roztaczaniem głębokich otworów jest technologią nowoczesną i o dużej efektywności Zaleca się ją przede wszystkim do wytwarzania długich cylindrów hydraulicznych dla przemysłu okrętowego i górniczego, do produkcji urządzeń dźwigowych oraz budowlanych, a także rur wiertniczych stosowanych w geologii.
Wybór sposobów nagniatania otworów jest uzależniony od materiału części, ich liczby w serii produkcyjnej oraz warunków technicznych i technologicznych. W tablicy 10-1 podano przykłady zastosowań technologii nagniatania wraz z wymaganymi warunkami obróbkowymi dla różnorodnych części produkowanych w zakładach produkcyjnych, krajowych i zagranicznych.
W technologii nagniatania otworów w częściach typu tuleja, największe zastosowanie mają głowice wietorolkowe, które stosuje się min. zamiast rozwiertaków. W przypadku produkcji małoseryjnej operację nagniatania otworów wykonuje się na tokarkach uniwersalnych (rys. 10-1). Przed zabiegiem nagniatania stosuje się wytaczanie otworu głowicą roztaczającą, którą mocuje się w gnieńtóe stożkowym specjalnej oprawki lub we wsporniku, montowanym w tym celu na suporde po-