201205102136

II. TECHNOLOGIA. NARZĘDZIA I OBRABIARKI DO NAGNIATANIA

Głowice kulkowe są stosowane głównie do obróbki umacniającej otworów oraz w mniejszym stopniu także do obróbki gładkościowej. Zakres wywieranych sił docisku kulek zależy od wielkości i rodzaju sprężyn. Dla sprężyn śrubowych stosuje się na ogół siły F = 1-H5 kN, a w specjalnych zastosowaniach do obróbki umacniającej — do 10 kN.

Głowica o konstrukcji wg rys. 10-19c jest stosowana na wiertarce WKA-40 do wykańczającej obróbki otworów (0 47^+,'"^ł mm) w korbo-wodach silników Wola (stal 18H2N4WA, 34-H-40 HRC), w następujących warunkach obróbkowych: obróbka wstępna — szlifowanie (Ri = 1,25-r-2,5 pm), głębokość umocnienia 3 = 0,2 mm, F = 100 N (F, ~ 700 N), p = 0,1 mm/obr, n = 4,2 obr/s, D_k^> 11,5 mm [39].

Do nagniatania otworów o średnicy 80-H400 mm i małej zbieżności (ok. 1 mm na długości 5 m) w stalowych wlewnicach (materiał 24H2M, 230 HB), do odlewania rur o długości 5 m, zastosowano głowice kulkowe o konstrukcji zamieszczonej na rys. 10-19d. Zastosowanie nagniatania wlewnic spowodowało zwiększenie ich trwałości o 17-=-35*/* w stosunku do szlifowanych [39]. Operację kulkowania wlewnic o średnicy 80-HI50 mm przeprowadza się na tokarce TRC-160 w następujących warunkach: obróbka wstępna — wytaczanie, 3 = 2.5-H2.8 mm, F — 8-=-10 kN, p = 0.33-H0.66 rnm/s (ok. 0,16 mm/obr), v = 1,25 m/s, D„«* 19 mm.

1 3

RYSUNEK 10-20. Kulkowa głowica rozprężna z zamkniętym obiegiem kulek do nagniatania otworów [220]; f — korpus. 2 — kulka nagniatająca, 3 — segment pierścieniowy wahliwy, 4 — tuleja rozprężna. 5 — stożek rozpierający

Do kulkowania otworów walcowych stosuje się również oryginalną konstrukcję głowicy wielorzędowej o zamkniętym obwodzie kulek (rys. 10-20). Głowica składa się z czterech pierścieni 3 z kulkami nagniatają-cymi 2, umieszczonych wahliwie na tulei 4 rozprężanej stożkiem rozpierającym 5. Zwiększenie średnicy nagniatania jest wynikiem wymuszonego zmniejszenia odległości L przez zmianę średnicy tulei rozprężnej. Narzędzia tego typu są proste w ustawianiu wymiaru i wydajniejsze niż jednorzędowe głowice kulkowe. Ich budowa jest jednak bardziej skomplikowana.

Głowice kulkowe do obróbki otworów mogą być konstruowane, podobnie jak rolkowe, do jednoczesnej obróbki roztaczaniem i nagniataniem. Przykładową konstrukcję tego rodzaju, służącą do obróbki otworów na tokarkach, przedstawiono na rys. 10-21 (wg koncepcji autora). Głowica części skrawającej ma dwa noże 1, a w części nagniatającej kulki

RYSUNEK 10-21. Imakowa głowica roztacza),co-nagmatajaca ze sprężystym dociskiem kulek sprężynami talerzowy mi; i — noże roztaczające, 2 — korpus głowicy (wymienny). 3 — ruchoma bieżnia stożkowa. 4 — nakrętka regulacyjna siły docisku, S — część chwytowa. * — przewód doprowadzający ciecz chłodzącą

toczące się po pierścieniowych bieżniach stożkowych 3. Silę osiową, wywieraną przez sprężyny talerzowe, reguluje się nakrętką 4. Głowica ma korpus 2 z kanałami do przepływu cieczy chłodzącej, która wypływa szczeliną pierścieniową między korpusem a pnuńsrw-łmią obrabianego otworu. Głowicę mocuje się po połączeniu jej z    chwytową 5.

w imaku nożowym tokarki.

RYSUNEK 10-22. Obróbka kulkowaniem oscylacyjnym tulei łożyskowe) imlwei nhi| głowicą GSN1 aa tokarce kłowe) TUE40

Do kulkowania oscylacyjnego otworów o średnicy większej niż 50 mm można użyć uniwersalnych głowic imakowych (rys. 9-30) lub su portowych (rys. 10-22) — po ich odpowiednim przezbrojeniu, polegającym głównie na wymianie dźwigni z oprawką kulki. Głowice te stosuje się na tokarkach do nagniatania oscylacyjnego głównie tulei łożyskowych (rys. 10-22), tulei prowadzących i cylindrów pracujących w toku eksploatacji w niekorzystnych warunkach smarowania 1107].

'0.3. Narzędzia do nagniatania dynamicznego

Obróbkę nagniataniem dynamicznym otworów walcowych realizuje się niemal wyłącznie głowicami rolkowymi. Głowice takie o zakresie średnic 16-r*200 mm są produkowane np. przez wytwórnię Nafadi {55}. Impulsy promieniowe rolek, wywołujące uderzeniowy charakter pracy, są