21O 03 Lód ujawnia zagadki klimatu

ODKRYĆ

XXI WIEKU

„Gazeta" pełna nauki - codziennie najnowsze doniesienia

RKSkrcf prow joąca: Maręjt KcssiDudu

e-mafl xKi/cmw Amatora pl w*.ę2z*a.plrajfc3

Mtfoa 1 f01 130 000

Szczyt Kihmanętnro z resztkami niegdyś pet\

Andrzej Hildy:

Klimat nie ułatwia życia tym, którzy chcą poznać jego przeszłość. Na śmiałków czekają rvóz i przenWrwe Alatry o sile htrajjanu Tak się bowiem sktaria. zc dokładne ntormacje o pogodz c sprzed iLiesiąlek, a nawet setek tysięcy lat można dziś zebrać ra Antarktydzie orcn aren - dwóch jedynych cużyUi lącatt pokrytych

Powietrze, którym oddychamy, zawiera najwięcej gazów cieplarnianych od co najmniej 650 tys. lat - ogłosili uczeni po analizie rdzeni lodowych z Antarktydy.

Czy to my zmieniliśmy skład ziemskiej atmosfery, czy są to naturalne wahania klimatu?

wiaokiometrcwą cz2pą odu. tidyby sie zanurzyć w ten prastary lud okazatuby się, że jest w i in ra: więcej, a raz mn ej riektórych związków chemicznych pieiwiasłkow i izulopów Są to zmiany subtelne i trudne do odtworzenia, lecz bardzo ważne da harteczy dawnego dmatu Specyficzny koktajl cząsteczek zatopionych w lodzie pośredn o informuje o temperaturach jakie

panowały na Ziem w c kiedy me Dyto jeszcze

*

f

m termometrii ani nawet tych, którzy go w/aac2li.

Znosząc najgorsze kaprysy pogody, przy temperalu-ach. które zadko wznosiły się powyżej minus 30 stoort, naukowcy z projektu EPICA i.Europcan Proicct tor lec Conng in Antarcbcai prowadzili swoie badana. We wscnodraej części Antarktydy, gdzie pokrywa lodu test najgrubsza na wciąż budowanej stacji polarnej Dome Concordia wywerci w lodzie otwór o długości 3270 m. Zaczęli w sezonie IDOD^OOO. skerczyli w grudnij 200-1 r ich świder zatrzym' się zaiccwe kikanasc c metrów powyżej skalnego podłoża kontynentu, która od kil kdziesięciu mlionów lat nie widziało słońca. Dalsze wierceń#: nie miało sensu, bo od spodu lód topnieje, a jego wyraźne dotychczas warstewki nikną L tego powodu najstarsze Stromce lodowej k'orak Mimatu są praktycznie nie do odczytana

Projekt EPICA jest finansowany wspólnie przez dziesięć kiaów i naszego kontynentu oraz Europejską Fundację Nauki. Do tej pory wydarc na badania około 20 mn euro. Tc najwększe tego typu przedsięwzięcie realzowane przez badacz'/ z Europy na Antarktydzie Jednak swojo dziury w tamtejszym lodzie wicrcii. wiercą lub zamerza ją wicrc ć także nra, m in Tosjanre. Amerykame i Japort-rzycy Czego uczeni tak pracowicie szukają na Antarktydzie’ Przede wszystlam odpowiedzi na jedno pytanie ważne db kaźcego mieszkańca planety czy i w jak sposób jw/y uieplaiiliaiK. lakie jak dwutlenek węgla rury iik-

tan, mogą zmienić klimat? Ostatnie pomiary wskazują, ze stężenie dwutlenku węgla rośnie szczególnie szybko od łokudzicsęcu lat Uczeni spocacwaią się. zc jeśli tego gazu będzie nadal przybywało średnie temperatury na Ziemi wzrosną o kilka stopni w ciągu zaledwie pani dekad. powodując nagle zmiany w środowisku naturalnym, do których udzkość nie z Jula się przystosować.

Najstarsze archiwum Zapowndż kimatycznei apokahpsy brzmi groźne i przez wielu badaczy jest poważne brana pod uwagę Ostrzega przed nią zcccydowana większość klimatologów, według których ziemska przyroda juz zaczęła reagować na glo-oaine ocieplenie (zwierzęta i rośl ny przenoszą się bardziej na północ, znikają górskie lodowce, poziom ocea-tiw powoi, ecz systematycznie się podusi). Wśród ieklniatoługów sceptycyzm wobec takich pesymistycznych scenaliszy jest większy 0 precyzyjne prognoz-/ jest trudno, bo wciąż słabo znamy histonę ziemskiego klimatu. Nic wiemy więc, tak bar dzo jest on wraz iwy na wahana poziomu gazów cieplarnianych. A jeśii jest. to czy obecny trend to przejaw naturalnego cyklu, na którego przebieg nie mamy żadnego

wpływu, czy też winny est człowiek Wszak wiadomo, że spalając węgiel, ropę, gaz pod różnymi postaciami, mutujmiy do atmosfay ok 23 mkl Kin