Nie ma lepszej psychicznej metody rozluźniającej niż słuchanie muzyki. Każdy z nas ma rozmaite doświadczenia z muzyką, słucha muzyki lub sam muzykuje. Z tych spotkań z muzyką wynosimy wiele doświadczeń.
Różne rodzaje muzyki mogą nas wprowadzić w nastrój pogody czy podniecenia, uspokojenia, zdenerwowania, wzmocnienia, czuwania, melancholii. Nasze oczekiwania, dotychczasowe doświadczenia, stan emocjonalny i fizyczny, otoczenie i inne czynniki są odpowiedzialne za oddziaływanie muzyki i połączone z tym zmiany psychofizyczne. Muzyka rozluźnia, znosi bariery i napięcia, stąd często wykorzystuje się ją jako środek terapeutyczny, w tak zwanej terapii muzyką. Muzykę możemy również zastosować w szkole pleców:
• jako pomoc wspierającą inne metody rozluźniające, „podróż przez ciało", „progresywną relaksację" czy „podróż fantastyczną". Wykorzystuje się tu muzykę jako tło. W tym wypadku tuszować ona będzie szmery i inne rozpraszające uwagę odgłosy oraz pomoże ćwiczącym wejść w fazę spokoju i pozwoli chłonąć rozluźnienie.
• jako odrębną metodę rozluźniającą, w której muzyka określa wydarzenia. Wpływa ona na odczuwanie, fantazję i pozwala słuchaczowi zanurzyć się w głęboką „dolinę rozluźnienia".
Szczególną, dodatnią cechą rozluźnienia muzyką jest to, że każdy może ją stosować bez większego wysiłku. Odpowiednia muzyka prawie zawsze powoduje wielostronne reakcje:
• przywraca zachwianą równowagę, na przykład reguluje stany napięć psychicznych, łagodzi uczucia zapędzenia, złości oraz wspomaga przestawienie autonomicznego systemu nerwowego na aktywność wegetatywną. Łączy się z tym pogłębienie oddechu, zwolnienie pracy serca, obniżenie
ciśnienia krwi, zmiana aktywności pracy mózgu i obniżenie tonusu mięśni, co przynosi w rezultacie ogólne rozluźnienie ciała.
• pobudza fantazje i aktywność duchową.
Propozycje muzyczne
Doświadczenie mówi nam, że wyżej wymienione efekty można osiągnąć słuchając muzyki przez 10-15 minut. Muzyka, jeśli ma służyć jako środek regulacji stanów napięcia w organizmie, powinna być dobierana bardzo starannie i dopasowana do indywidualnych potrzeb. Wybrane utwory muzyczne powinny także podobać sie. Oto kilka ogólnych kryteriów, które mogą pomóc w wyborze:
— muzyka instrumentalna lub orkiestrowa jest lepsza niż wokalna
— instrumenty dęte drewniane (flety, oboje, klarnety) oraz instrumenty strunowe (wiolonczela, skrzypce) pozwalają osiągnąć szczególnie dobre efekty rozluźniające
— frazy w tonacji dur (C - dur, D - dur) są lepsze niż frazy w tonacji mol.
Przykłady odpowiednich utworów muzycznych:
Mozart Eine kleine Nachtmusik
Koncert fortepianowy A - Dur, KV 622, Adagio
Beethoven Sonata fortepianowa Nr 14, op. 27, Sonata
Księżycowa, Adaggio Sonata fortepianowa Nr 8, op. 28, Patetyczna, 2 część, Adaggio
239