242 243

Guzy tych części jelit, które mają krezkę, są ruchome przy obmacywaniu i przy zmianie położenia ciała. Są zatem ruchome:

1)    guzy okrężnicy poprzecznej, zwłaszcza umiejscowione w środkowej jej części;

2)    guzy okrężnicy esowatej;

3)    guzy kątnicy, zwłaszcza ruchomej;

4)    guzy górnej części dwunastnicy;

5)    zwłaszcza guzy jelit cienkich.

Ruchomość guzów jelitowych znika, gdy guz zrośnie się z narządem nieruchomym przy obmacywaniu i przy zmianie położenia ciała.

Guzy jelit cienkich są ruchome we wszystkich kierunkach przy obmacywaniu i przy zmianie położenia ciała; guzy okrężnicy poprzecznej — ku górze i ku dołowi, okrężnicy esowatej — przeważnie na boki.

Osiową ruchomość oddechową podczas głębokiego oddychania mają guzy jelitowe, zrośnięte z narządami mającymi tę ruchomość, oraz po części guzy okrężnicy poprzecznej.

Przytoczone cechy guzów jelitowych mają dużą wartość rozpoznawczą wtedy, gdy nie ma możności zastosować badania radiologicznego, którym w większości przypadków można łatwo określić, czy wyczuwalny guz jest guzem jelitowym. W rozpoznaniu umiejscowienia guza w jelitach są pomocne także inne objawy chorobowe, jak np. stawianie się jelita, towarzyszące mu silne bóle kurczowe.

GUZY KREZKI

Guzy krezki mogą być pochodzenia urazowego, zapalnego, nowotworowego i pasożytnego. Pierwotne guzy krezki najczęściej umiejscawiają się w środkowym odcinku krezki (w linii pośrodkowej lub w jej pobliżu), rzadziej w prawej części podbrzusza, skąd mogą zwisać do miednicy, a najrzadziej w początkowej części krezki.

Znamienne cechy guzów krezki jelit cienkich są następujące:

i Obmacywaniem stwierdza się guz umiejscowiony najczęściej w śród-brzuszu w okolicy pępka lub w jego pobliżu, zazwyczaj na prawo od niego, rzadziej w prawej okolicy pachwinowej, najrzadziej w nadbrzuszu na lewo od linii pośrodkowej nieco powyżej pępka. Duże guzy zajmują znaczniejsze przestrzenie należące do 2—3 okolic brzucha i mogą być wtłoczone nawet do jamy miednicy.

2.    Guzy krezki są ruchome przy obmacywaniu i przy zmianie położenia ciała; ruchomość jest tym większa, im bliżej przedniego brzegu krezki guz jest umiejscowiony. Zwłaszcza duża jest ruchomość guzów znajdujących się w najszerszej części krezki, a więc w części środkowej i częściowo dolnej. Te z nich, które nie są zrośnięte z przednią ścianą brzuszną ani z okolicznymi narządami, są bardzo ruchome we wszystkich kierunkach, zwłaszcza w prawo i w lewo, mniej ku górze i ku dołowi. Duże guzy mogą być mniej ruchome, a nawet nieruchome, zwłaszcza w kierunku osiowym, tzn. od dołu ku górze i na odwrót. Zrosty mogą także znacznie ograniczać ruchomość guza, a nawet ją znosić.

3.    Stosunek guzów krezkijelit cienkich do jelit bywa różny,

zależnie od ich wielkości. Niewielkie guzy są przykryte od przodu pętlami jelita cienkiego. Nieco większe guzy rozsuwają obie blaszki krezki tak, że pętle jelita znajdują się przed guzem przylegając do przedniej ściany brzucha. Duże guzy wypuklają jedną z blaszek krezki i odsuwają pętle na boki lub ku tyłowi. Jelito grube leży bocznie w stosunku do guza krezki lub jest zepchnięte na bok i ku tyłowi.

Zależnie od tych stosunków odgłos opukowy w miejscu guza bywa różny. Mianowicie jeżeli guz odsuwa jelita na boki i ku tyłowi, to odgłos w jego miejscu jest stłumiony, a na jego obwodzie — bębenkowy. Jeżeli pętla leżąca przed guzem zawiera gazy, to odgłos opukowy w miejscu guza jest bębenkowy. Na przestrzeni między dolnym brzegiem guza a spojeniem łonowym odgłos opukowy jest bębenkowy, jeżeli guz nie jest bardzo duży.

4.    Guzy krezkijelit cienkich prawienie mają ruchomości oddechowej osiowej.

5.    Guzy krezki jelit cienkich nie mają związku z wątrobą, śledzioną, nerkami aniz macicą.

ó.Guz krezki nie daje się ująć od tylnej swej strony.

GUZY SIECI WIĘKSZEJ

Guzy sieci większej mają następujące cechy umożliwiające odróżnienie ich od guzów innych narządów brzusznych:

1)    umiejscowienie — w okolicy pępka; wyjątek stanowią: a) duże guzy, które opadają do podbrzusza tak, że czasami stają się dostępne obmacywaniu przez odbytnicę lub pochwę albo przemieszczają się w lewo; b) torbiele bąblowcowe sieci, które przeważnie towarzyszą bąblowcom innych narządów; torbiele sieci są najczęściej umiejscowione poniżej pępka na prawo od linii pośrodkowej ciała;

2)    znaczna ruchomość przy obmacywaniu i przy zmianie położenia ciała w prawo i w lewo oraz od dołu ku górze; ruchomości od góry ku dołowi nie ma albo jest ona bardzo mała; ruchomość znacznie maleje i może zniknąć, gdy, co bywa często, guz zrośnie się z przednią ścianą brzucha lub z oddechowo nieruchomymi narządami;

3)    odgłos opukowy stłumiony, zależnie od tego, że guz znajduje się przed jelitami; odgłos opukowy bębenkowy stwierdza się tylko w przypadkach rzadkiej postaci raka sieci, zwanej rakiem pancerzowym, którego wymiar strzałkowy jest mały; odgłos opukowy w przypadkach tego raka jest bębenkowy, lecz dla jego uzyskania należy zastosować nieco silniejsze opukiwanie;

4)    osiowa ruchomość oddechowa, jeżeli guz nie jest zrośnięty z wątrobą, jest bardzo nieznaczna.

WĘZŁY CHŁONNE JAMY BRZUSZNEJ

Węzły chłonne jamy brzusznej są dostępne obmacywaniu tylko w przypadkach powiększenia na tle nowotworowym, gruźliczym, białaczkowym itp. Wyczuwa się je wówczas jako guzy mniej lub bardziej zbite, o kształcie płatowym,

!«• 243