243

243

przedstawionych w sposób umowny tylko za pomocą osi, zgodnie z uproszczonym zapisem powtarzających się elementów przedmiotu (rys. 4.10).

Kolejność zapisu wymiarów charakterystycznych otworu wymiarowego w sposób uproszczony wynika z zasady wymiarów związanych.

Promienie krzywizny łuków okręgów wymiaruje się zawsze w rzucie równoległym do płaszczyzny krzywizny (rys. 7.12). Linię wymiarową promienia luku należy prowadzić od środka jego krzywizny, który nie musi być nawet wykreślony, do łuku i zakończyć grotem.

tjs. 7.11 Wymiarowanie krzywizny łuków okręgów: a) łuk zewnętrzny, b) łuk wewnętrzny, c) wymiarowanie małych promieni łuków zewnętrznych, d) pominięcie linii wymiarowej podczas wymiarowania małych promieni łuków, ej) wymiarowanie łuków bez narysowania krzywizn

Znakiem ograniczenia linii wymiarowej promienia łuku może być wyłącznie grot, który powinien wskazywać wewnętrzną stronę łuku (rys. 7.12a, b). Jedynie w przypadku małych promieni zarysów wypukłych grot może ograniczać linię wymiarową od zewnętrzej strony łuku (rys. 7.12c).

Podczas wymiarowania małych promieni zarysów wypukłych można pominąć linię wymiarową, jeżeli pogarsza ona czytelność zapisu (rys. 7.12d). Wartość liczbową promienia podaje się wówczas nad pomocniczą linią odniesienia, prostopadłą do łuku i zakończoną grotem wskazującym wymiarowany zarys od strony dokonywanego pomiaru lub obróbki. Ta forma zapisu wymiaru promienia wynika z uproszczenia stosowanego podczas wymiarowania krzywizn powierzchni walcowych bez użycia linii wymiarowych (rys. 7.1 lc).

Wartość liczbowa promienia musi być opisana literą R - znakiem wymiarowym promienia (tabl. 7.7). Stosowanie znaku wymiarowego pozwala ca wymiarowanie nie narysowanych zaokrągleń wykonanych małym promieniem (rys. 7.12e, f).

Wartość liczbową promienia nie przedstawionego łuku podaje się nad pomocniczą linią odniesienia (zarys wypukły - rys. 7.12e) lub nad linią