248 2

Sposób kodowania. czyli zamiany informacji wcjfeiowe] na wyjściową w przetworniku informacji, mozc być laki. Zc liczba stanów wyjściowych może być mniejsza od liczby potencjalnych stanów*, które może wygenerować nadajnik. Wyobraźmy sobie na przykład sieć neuronową, w której wrażenia z jednego receptora przekazywane %q czterema różnymi drogami neuronowymi do tego samego centrum wr mózgu Wykorzystywane kanały mają możliwość przesyłania czterokrotnie więcej informacji niż ma to miejsce w rzeczywistości. Występuje tutaj nadmtaro-wość kodowanej informacji. Zjawisko takie nazywa się redundancją. Jej wielkość określona jest wzorem:

R= I - p-    (9.6)

l_n oraz oznaczają tutaj odpowiednio informację rzeczywistą przenoszoną przy wybraniu danego sposobu kodowania i maksy malną informację, którą można przenieść. Jeżeli R * 0. to nie ma nadmiarowości. a gdy R > 0. to występuje nad-miarowość kodowania. Dla podanego przykładu redundancja wynosi '/₄. Wydawać by się mogło, źc redundancja jest czymś niepotrzebnym Jednak w organizmach żywych stanowi ona podstawę ich prawidłowego funkcjonowania. Pozwala bowiem na wykrywanie zakłóceń i nieprawidłowości funkcjonowania w lorze przesyłania informacji. Wyobraźmy sobie, że wskutek jakiegoś uszkodzenia jedna z dróg me przenosi informacji o stanie receptora. Jednak w oparciu o informację z pozostałych trzech można praw idłowo stwierdzić stan rzeczywisty. Dla czJowieka jako odbiornika informacji występowanie zjawiska redundancji pozwala na poprawienie zrozumiałości informacji (eliminację zakłóceń).

9.3. Kodowanie informacji

9.3.1. Kodowanie informacji w receptorze

Dla żywych organizmów ilość informacji przez nic odbieranych, wysyłanych czy przctwar/anych może być jedynie szacunkowa. Według Keidcla. Hawsa. Pnschela oraz Tadcusicw icza ilość informacji, którą człow iek może przyjąć wszystkimi zmysłami. ocenia się na około 10* bodów, wysyłanej zaś gestami, mową. mimiką itp. - najwyżej na I0⁷ bodów. Świadomie przetworzyć można co najwyżej 100 bodów na miliard odbieranych, z czego 10 bodów można zapamiętać na krótko, a tylko I bod trwale.

Przykład Przepustowość informacyjna siatkówki oka jest (uwzględniając ilość receptorów, subiektywny kwant c/asu '/,* s itp.) rzędu 10'° bodów. Ograniczenie przepływu informacji występuje jednak już w siatkówce. W siatkówce jest około 10“ receptorów, lecz tylko 10“ odprowadzeń nerwów wzrokowych, co zmniejsza przepustowość kanału informacyjnego do około 10* bodów. Dalsze ograniczenie kanału wzrokowego odbywa się w mózgu

248