274

Lawenda prawdziwa 265

Ze wstępnych badań, przeprowadzonych przez Ą. Rumińską na poletkach doświadczalnych Zakładu Szczegółowej Uprawy SGGW w Warszawie, wynika, że plon roślin w trzecim roku istnienia plantacji obniżył się prawie o Vs w stosunku do pierwszego roku, zawartość olejku w surowcu prawie się nie zmieniła, pogorszyła się jednak jego jakość, a mianowicie zmniejszyła się znacznie zawartość azulenu, począwszy od drugiego roku uprawy. Badania te wymagają poparcia w szerszej praktyce.

Należy zaznaczyć, że krwawnik zostawia pole silnie zachwaszczone, dzięki zaś łatwości rozmnażania się z rozłogów stanowi uporczywy chwast dla następujących po nim upraw. Jest to największy minus w uprawie krwawnika, który poza tym udaje się dobrze i daje wysokie plony, zwłaszcza w pierwszych latach po założeniu plantacji.

33. Lawenda prawdziwa — Lava.ndula vera DC.

Syn. Lavand.ula officinalis Chaix.

(Inne nazwy: lawenda lekarska)

Rodzina Wargowe — Labiatae

Lawenda prawdziwa jest półkrzewem o łodygach prosto wzniesionych, wysokości 30—60 cm. Korzeń rozgałęziony, o licznych korzeniach bocznych, sięga do 2 m w głąb ziemi. Liście ma drobne, lancetowate, kwiaty barwy niebieskawpliliowej, zebrane w krótkie, skupione kwiatostany podobne do kłosów. Liście i łodygi są lekko owłosione, co nadaje im srebrzystą barwę. Cała roślina ma orzeźwiający aromatyczny zapach dzięki zawartości olejku lotnego. Olejek znajduje się w gruczołach, umieszczonych na powierzchni skórki. Najwięcej gruczołów znajduje się między żeberkami kielicha i na płatkach korony, w mniejszej ilości występują również na liściach i łodygach.

Odmiany. Lawenda jako jedna z najdawniej uprawianych roślin olejkowych wytworzyła wiele odmian i form, które powstały bądź to na skutek samorzutnych krzyżówek, bądź też specyficznych warunków ekologicznych, jak również jako wynik świadomej selekcji prowadzonej przez człowieka. Znane są więc odmiany francuskie, rosyjskie, angielskie, włoskie, węgierskie i inne. Również w Polsce prowadzi się prace nad otrzymaniem odmian lawendy odpornych na wymarzanie oraz dających wysoki plon olejku.

Surowiec stanowią ususzone kwiaty lawendy — FI, Lavandulae. FP III. Są to niezupełnie rozwinięte kwiaty zebrane w okresie początkowego kwitnienia. Kielichy kwiatowe są silnie owłosione i wyraźnie żeber-kowane, barwy u .nasady zielonoszarej przechodzącej w fioletową. Surowiec na smak gorzkawy, ostry, zapach silny, swoisty.