2tom030

2. URZĄDZENIA SPAWALNICZE 62

Kierunek przemieszczania przedmiotu napawanego

Rys. 2.34. Schemat palnika do natryskiwania plazmowego

1 — elektroda wolframowa, 2 woda chłodząca, 3 wlot gazu plazmorodnego, 4 wtrysk proszku, 5 warstwa natryskiwana, 6 materiał podstawowy Zaczerpnięto z [2.9]

Rys. 2.33. Schemat palnika do napawania plazmowego MIG

/ — podajnik drutu, 2 — drut, 3 — gaz plazmorodny, A gaz ochronny, 5 luk plazmowy, 6    luk MIG, 7 napoina, 8 materiał

napawany

Zaczerpnięto z [2.29]

Do spawania lub napawania plazmowego źródło zasilania luku stanowić może standardowy prostownik spawalniczy o napięciu stanu jałowego ok. 120 V i opadającej charakterystyce zewnętrznej. Zespoły niezbędne do sterowania procesem napawania lub spawania są wówczas usytuowane w odrębnej szafce.

Urządzenia do natryskiwania plazmowego są oparte na zasadzie łuku niezależnego (rys. 2.34). Natryskiwanie plazmowe polega na stapianiu proszku wykonanego ze stopów metali, tlenków i cermetali w strumieniu plazmy i rzucaniu roztopionych cząstek strumieniem gazu plazmowego na przygotowane podłoże.

2.6. Zgrzewarki elektryczne do metali

2.6.1. Wprowadzenie

Do zgrzewarek elektrycznych do metali zalicza się zwykle następujące urządzenia:

—    zgrzewarki rezystancyjne sieciowe,

—    zgrzewarki rezystancyjne wykorzystujące energię zakumulowaną.

Cechą charakterystyczną tej grupy zgrzewarek jest to, że umożliwiają połączenie elementów zarówno pod wpływem ciepła wydzielonego na rezystancji obszaru łączenia stanowiącego część obwodu zgrzewania, jak i wskutek docisku wywartego elektrodami.

Ilość ciepła wytworzonego w procesie zgrzewania oporowego określa się wg prawa Joule’a-Lenza

Q = IlRt    (2.8)

gdzie: I_x — prąd zgrzewania, A;R — całkowita rezystancja strefy zgrzewania, fl; l — czas przepływu prądu zgrzewania, s.

2.6.

ZGRZEWARKI ELEKTRYCZNE DO METALI

63

Rezystancję R strefy zgrzewania stanowią rezystancje poszczególnych materiałów oraz suma rezystancji wszystkich styków w strefie zgrzewania.

Podstawowe parametry zgrzewarek elektrycznych są zawarte w następujących

przedziałach:

_moc przy pracy P50: 0,5 + 1500 kV- A;

_ prąd zgrzewania: 50 4- 320 000 A;

__. napięcie stanu jałowego: 0,5 + 36 V;

— siła docisku elektrod: 0,25 — 50 000 daN;

_ ₀raz dodatkowo energia od kilkudziesięciu do kilkudziesięciu tysięcy dżuli [2.17, 2.28,

2.40] w przypadku zgrzewarek kondensatorowych.

2.6.2. Klasyfikacja zgrzewarek

Klasyfikację zgrzewarek podano w normie PN-75/M-69I20. Wprowadza się również inne kryteria podziału. I tak:

Ze względu na przeznaczenie rozróżnia się zgrzewarki:

—    uniwersalne ogólnego przeznaczenia — do zgrzewania zespołów lub elementów o różnych kształtach i wymiarach;

—    specjalne — do zgrzewania jednego rodzaju elementu.

Ze względu na konstrukcję rozróżnia się zgrzewarki:

—    proste, w których ustawienie, zamocowanie, przemieszczanie i zdejmowanie elementów, jak również dociskanie elementów (spęczanie) i włączanie prądu zgrzewania odbywa się silą mięśni, a tylko wyłączenie prądu zgrzewania — samoczynnie;

—    półautomatyczne, w których elementy ustawia się (ewentualnie ustawia i zdejmuje) ręcznie, a pozostałe czynności są wykonywane automatycznie bez udziału operatora;

—    automatyczne, w których wszystkie czynności są wykonywane bez udziału operatora, a jego rola ogranicza się do uzupełnienia elementów, np. w odpowiednich zasobnikach. Ze względu na moc znamionową rozróżnia się:

—    mikrozgrzewarki — do 2 kV • A;

—    zgrzewarki małej mocy — większej niż 2 do 25 kV • A;

—    zgrzewarki średniej mocy — większej niż 25 do 160 kV-A;

—    zgrzewarki dużej mocy — większej niż 160 kV A.

Ze względu na rodzaj prądu w obwodzie zgrzewania rozróżnia się:

a)    zgrzewarki prądu przemiennego o następujących częstotliwościach:

—    sieciowej (50 lub 60 Hz),

—    zmniejszonej (30, 16, 3 lub 5, 6 Hz),

—    średniej (1000 + 70000 Hz),

—    radiowej (100000 + 500000 Hz);

b)    zgrzewarki prądu stałego:

—    z generowaniem pojedynczego impulsu,

—    z prostownikiem w obwodzie wtórnym,

—    z wykorzystaniem energii akumulowanej.

Oprócz zaproponowanego podziału można wyodrębnić zgrzewarki wg określonych właściwości konstrukcyjnych mających istotne znaczenie przy wyborze urządzenia, np. zgrzewarki punktowe dzieli się wg wysięgu ramion, zgrzewarki liniowe wg rodzaju napędu elektrod i kierunku zgrzewania.

W praktyce przemysłowej najczęściej jest stosowany podział zgrzewarek ze względu na rodzaj wykonywanych złączy. I tak rozróżnia się następujące rodzaje zgrzewarek: doczołowe zwarciowe, doczołowe iskrowe, punktowe,