308 3

Regulator napięcia

w prądnicach stanowiących niezależny zespół (jak np. prądnice motocykli BMW 350, Junak, M-72) może wystąpić nadmierne zużycie lub uszkodzenie łożysk twornika. Naprawa polega wówczas na wymianie łożysk. Przy zakładaniu nowych łożysk trzeba pamiętać o nałożeniu do nich dostatecznej lecz nie nadmiernej ilości specjalnego smaru do łożysk tocznych, odpornego na podwyższone temperatury (np. krajowy smar LT).

10.5 Regulator napięcia i wyłącznik samoczynny

Niedomagania związane z regulatorem napięcia polegają najczęściej na:

—    niedostatecznym ładowaniu akumulatora,

—    nadmiernym ładowaniu akumulatora, co objawia się tzw. „gotowaniem” i wyciekaniem elektrolitu z ogniw akumulatora,

—    wytwarzaniu przez prądnicę prądu o zbyt wysokim napięciu, wskutek czego następuje przepalanie się żarówek w czasie jazdy bez akumulatora.

Niedomagania wyłącznika samoczynnego najczęściej polegają na nie ładowaniu akumulatora lub rozładowywaniu akumulatora wskutek niewłaściwego rozłączania prądnicy i akumulatora.

Sprawdzenie działania i regulacja regulatora napięcia oraz wyłącznika samoczynnego są czynnościami trudnymi i bardzo odpowiedzialnymi, bowiem niedokładne ich wykonanie może grozić zniszczeniem regulatora lub prądnicy. Najlepiej jest przeprowadzać te czynności na specjalnym stanowisku kontrolnym. Ponieważ niewiele warsztatów jest wyposażonych w takie urządzenia, przeto w praktyce posługuje się zwykle woltomierzem o zakresie do 10 V i dokładności ± 0,1 V oraz amperomierzem o zakresie 10 A, najlepiej dwukierunkowym. Woltomierz i amperomierz można zastąpić wielozakresowym uniwersalnym miernikiem, tzw. „multavi”. Ponadto potrzebny jest obrotomierz do kontroli prędkości obrotowej silnika. W razie braku obrotomierza można posługiwać

Rys. 10.46. Schemat prądnicy i regulatora napięcia stosowanego w motocyklu M-72

Rys. 10.47. Schematyczny przekrój regulatora napięcia stosowanego w motocyklach Jawa

Rkl. Rk2 1 Rka — styki regulatora napięcia, Skl i Sk2 — styki wyłącznika samoczynnego. N — nakrętka regulacyjna środkowego styku regulatora (regulacja napięcia), St — śruba regulacji styków regulatora napięcia, H — śruba regulacyjna naprężenia sprężyny kotwicy głównej (regulacja wyłącznika samoczynnego)

308