344

Jako lułv żarowytrzymałe na osnowie srebra stosuje się przede wszystkim stopy srebro-pallad'(niekiedy z manganem) i stopy srebro-pallad-miedV\ Pallad znacznie -ffodwyższa^temperaturę topnienia lutów, ich wytrzymałość i zdolnośózwilżania bardzo wielu metali, m. in. stali odpornych na korozję, żarowytrzymałych, stopów niklu, kobaltu, molibdenu, wolframu, berylu itp. Miedź z kolei obniża temperaturę topnienia lutów, nie pogarszając innych własności, dzięki czemu można uzyskiwać luty o dowolnej temperaturze topnienia w zakresie 800-H500°C i łączyć proces lutowania z procesem obróbki cieplnej lutowanego materiału.

W większości przypadków luty srebro-pallad nie wymagają stosowania topników, jeżeli lutowanie prowadzi się w atmosferach ochronnych lub w próżni. Niektóre jednak luty zawierają dodatkowo lit (0,2-K),5%), który jeszcze bardziej polepsza zwilżalność i niekiedy umożliwia lutowanie nawet w powietrzu.

Tabela 12.3

Skład chemiczny, temperatura topnienia i główne zastosowanie spoiw (lutów) srebrnych

(wg PN-80/M.-69411)

Cecha	Składniki stopowe [%]				Orienta cyjna temp. topn. [°C]	Lutowane metale
	Ag	Cu	Zn	Inne
LS12	11-13	50-52	reszta	-	830	Stal konstrukcyjna, stopy miedzi, powyżej 56% Cu
LS15F	14-16	reszta	-	4-6P	710	miedź i stopy miedzi
LS25	24-26	39-41	reszta		780	stal konstrukcyjna, miedź stopy miedzi
LS27MN	26-28	38-40	reszta	9-10Mn	840	stale nierdzewne i kwaso-od-porne, metale spiekane
LS45	44-46	29-31	reszta	—	730	stale stopowe miedź i stopy Cu
LS45K	44-46	17-19	reszta	18-22Cd	620	stale odporne na korozję, miedź i stopy miedzi
LS50K	49-51	29-31	reszta	3-7Cd	700	miedź i stopy miedzi
LS60	59-61	19-21	reszta	-	710	stopy srebro-miedź
LS70	69-71	24-26	reszta	-	715	stopy srebra, miedź i jej stopy
LS70P	70-72	reszta		0,8-l,3P	800	lutowanie styków elektrycznych
LS72	70-72	reszta	-	-	780	stopy srebra, miedź i jej stopy

12.5.2. Topniki do lutowania twardego

Chemiczne działanie topników zależy przede wszystkim od rodzaju tlenków istniejących na powierzchniach łączonych metali. Jak wiadomo, tlenki pierwiastków

344

Ą-    Ą-