46 [1600x1200]

U. Zmiany w materiale genetycznym

■ Znaczenie inżynierii genetycznej w medycynie Inżynieria genetyczna odgrywa ogromną rolę w medycynie. Wszczepiąjąc owcom ludzkie geny, powodiye się, że ich organizmy produkują ludzkie białka. Uzyskany w ten sposób na przykład czynnik krzepnięcia krwi stosuje się w leczeniu chorych na anemię i hemofilię.

Czy wiesz, ie...

W inżynierii genetycznej nośnikami materiału genetycznego są między innymi wirusy. Mają one zdolność wprowadzania DNA do infekowanych komórek. Aby wirusy mogły zostać wy-korzystam w inżynierii genetycznej, pozbawia się je właściwości chorobotwórczych i wyposaża w materiał genetyczny, który ma być wszczepiony do danej komórki.

Zmodyfikowane genetycznie bakterie i grzyby wykorzystuje się do produkcji leków, witamin i szczepionek. Bakterie z wszczepionym ludzkim genem insuliny produkują ten hormon i wydzieląją go na zewnątrz komórki. Z kolei drożdże wytwarząją szczepionkę przeciw wirusowemu zapaleniu wątroby typu B.

Bakterie produkujące insulinę rosną na specjalnych pożywkach.

Organizmy zmodyfikowane genetycznie wykorzystuje się też do opracowywania nowych metod leczenia. Zwierzętom wszczepia się gen, który warunkuje dane schorzenie u ludzi, a następnie sprawdza się skuteczność określonego leku bądź sposobu leczenia rozwijającej się choroby.

Obecnie genetycy próbują stworzyć trans-geniczne świnie, które mają być źródłem narządów do przeszczepów dla ludzi. Wszczepienie tym zwierzętom ludzkiego genu ma ułatwić przyjęcie przeszczepu przez organizm pacjenta.

Dużą nadzieją dla cierpiących na choroby genetyczne jest terapia genowa. Polega ona na wprowadzeniu do komórek chorego genów kodujących białka, których brakuje w organizmie na skutek mutacji. Można to zrobić poprzez umieszczenie w ciele pacjenta specjalnych przenośników z brakującymi genami lub podanie wcześniej wyizolowanych własnych komórek z wymienionym wadliwym fragmentem DNA. Tę metodę leczenia stosuje się również w wypadku chorób nowotworowych. Naukowcom z USA udało się zmodyfikować komórki ludzkiego układu odpornościowego, tak żeby atakowały komórki czerniaka - jednego z najbardziej złośliwych nowotworów. Zmodyfikowane limfocyty, wprowadzone do organizmu chorego, niszczą komórki rakowe. Terapia genowa jest jeszcze w fazie badań i nie stosuje się jej powszechnie. Naukowcy mąją jednak nadzieję, że w przyszłości będzie można leczyć tą metodą wiele nieuleczalnych dzisiaj chorób.

Czy wiesz, ie...

Zmodyfikowana genetycznie sałata, produkująca szczepionkę przeciwko zapaleniu wątroby typu B, została opracowana przez polskich naukowców. Z kolei naukowcy z syberyjskiego instytutu naukowo-badawczego stworzyli szczepionkę przeciwko AIDS, używając do tego celu pomidorów.