45 [1600x1200]

II. Zmiany w materiale genetycznym

Modyfikacja materiału genetycznego może też polegać na zmianie aktywności genów obecnych w danym organizmie. Na przykład zmniejszenie aktywności genu odpowiedzialnego za dojrzewanie pomidorów spowoduje, że dłużej zachowają one jędrność i świeżość.

Organizmy zmodyfikowane genetycznie,

czyli takie, których materiał genetyczny został celowo zmieniony przez człowieka, oznacza się skrótem GMO (Genetically Modified Organism).

Czy wiesz, że...

Naukowcy planują modyfikowanie niektórych roślin uprawnych, tak aby zmianą bumy lub wytwarzaniem światłu sygnalizowały swoje potrzeby. Ułatwi to zapewnienie roślinom optymalnych warunków do rozwoju, a tym samym zwiększenie plonów.

Wprowadzając roślinom uprawnym obce geny, można im nadać nowe właściwości. W ten sposób zwiększa się na przykład ich odporność na choroby, środki chwastobójcze czy żerujące na nich owady. Przykładem takiej modyfikacji jest kukurydza zawierająca gen, odpowiedzialny za wytwarzanie toksycznego białka, które zapewnia odporność na szkodniki.

Dzięki inżynierii genetycznej można przyspieszyć wzrost roślin, opóźnić psucie się owoców i warzyw oraz nadać roślinom odporność na niekorzystne warunki środowiska. Wszczepiając ziemniakom gen fłądry arktycznej, otrzymamy odmianę tych warzyw odporną na mróz. Inżynieria genetyczna umożliwia także zwiększanie wartości odżywczej produktów roślinnych. Przykładem może być odmiana ryżu, która zawiera gen żonkila, odpowiedzialny za wytwarzanie związku, z którego powstaje witamina A. Skutkiem ubocznym tej modyfikacji jest złocisty kolor ryżu, od którego pochodzi nazwa odmiany - „golden rice”, czyli „złoty ryż”.

Modyfikacjom genetycznym poddaje się również zwierzęta. Głównym celem takich zabiegów jest uzyskanie ras o określonych cechach hodowlanych. Zwierzęta modyfikuje się w taki sposób, aby szybciej rosły i miały większą masę mięśniową. Jednak wprowadzenie zmian genetycznych u zwierząt jest trudniejsze, droższe i bardziej pracochłonne niż u roślin. Ponadto zmodyfikowane zwierzęta częściej chorują i zwykle są bezpłodne.

W krajach Unii Europejskiej żywność pochodząca z organizmów zmodyfikowanych genetycznie musi być odpowiednio oznakowana.

Transgeniczna mysz z wbudowanym genem hormonu wzrostu szczura jest znacznie większa od myszy nie-zmodyfikowanej genetycznie.

45