88195

Prawomocność ma aspekt formalny i materialny. Aspekt formalny prawomocności polega na tym, że decyzja nie podlega już zaskarżeniu za pomocą zwykłych środków zaskarżenia. Kończy ona formalnie proces, tworząc stan rzeczy osądzonej. Rodzi on domniemanie prawdziwości ustaleń dokonanych w decyzji oraz jej zgodności z przepisami prawa. Jednakże, pod pewnymi warunkami, możliwe jest wzruszenie tej decyzji, mimo jej prawomocności i obalenie takiego domniemania. Prawomocność formalna decyzji występuje w szczególności, gdy: zaskarżenie decyzji wydanej w I instancji jest niedopuszczalne nie zaskarżono decyzji wydanej przez organ I instancji lub wniesiony środek cofnięto wyczerpany został tok instancji

Prawomocność materialna wyraża się w sytuacji, w której nie jest dopuszczalne wszczęcie i prowadzenie od nowa postęp, już z punktu widzenia prawomocności formalnej zakończonego. Niedopuszczalne jest, zatem ponowne postęp, przeciwko tej samej osobie o tę samą kwestię odpowiedzialności prawnej. Przesłanki dzieli się na bezwzględne i względne (usuwalne). Umorzenie postęp, z powodu przeszkody usuwalnej nie staje na przeszkodzie ponownemu prowadzeniu postęp., gdy przeszkoda ta została usunięta.

Bez uchylenia prawomocności orzeczenia dopuszczalne są natomiast orzeczenia uzupełniające, gdy prawo je przewiduje.

Nie wszczyna się też postęp., a wszczęte umarzą gdy wcześniej wszczęte postęp, karne co do tego samego czynu tej samej osoby toczy się. Jest to tzw. zawisłość sprawy, czy zawisłość prawna sporu. Zawisłość sprawy rozpoczyna się z chwilą wszczęcia postęp, karnego i trwa do chwili uprawomocnienia się orzeczenia kończącego postęp.. Zawisłości sprawy nie uchyla zawieszenie postęp., która mimo zawieszenia istnieje nadal. Orzeczenie nieważne z mocy prawa nie wywołuje skutków prawnych od chwili samego wydania go i oczywiście nie może się uprawomocnić.