487 2

Tabela 15.1

Częstotliwości podhormomc/m^ch tonów 800. 1000 i 1200 Hz

( łiUdowtj |Hi|
800	1000	1200
400	500	600
266.7	333.3	400
200	250	300
160	200	240
133.3	166.7	200

dowych obecnych w dźwięku. Układ słuchowy .znajduje" podharmonicznc wszystkich okładowych obecnych w d/wi^ku złożonym. Wysokość dźwięku złożonego jest równa częstotliwości tej podharmontc/nej. która jest podharmomczną największej liczby składowych dźwięku. Podharmomc/ne tonów trójtonu 800, 1000 i 1200 Hz przedstawiono w lab. 15.1. Każda z tych składowych ma swoje „własne" pod-harmoniczne Podharmoniczna o częstotliwości 200 Hz występuje najw iększy liczbę razy, czyli dla każdego z analizowanych tonów; to właśnie ta podharmoniczna określa wysokość rozważanego dźwięku złożonego. Znajdowanie podharmonicz-nych jest możliwe na podstawie informacji zawartych w synchroniczności fazowej. Najmniejszy odstęp między impulsami w neuronie odpowiada częstotliwości tonu. a każda kolejna całkowita wielokrotność tego odstępu odpowiada kolejnym podhar-monicznym tego tonu.

15.4.4. Rozdzielczość czasowa ucha

Zmienność sygnałów akustycznych w naszym środowisku jest czymś naturalnym i na co dzień nic uświadamiamy sobie tego. Znakomita większość informacji zawarta jest w zmiennej części sygnałów (mowa. muzyka) a nie w stałych ich porcjach. Nie stanowi to jednak dla nas większego problemu, ponieważ nasz układ słuchowy jest szczególnie dobrze przystosowany do detekcji zmian dźwięków w czasie. Ograniczenia tej zdolności odzwierciedlają tzw. czatową rozdzielczość ucha. Pomiar rozdzielczości czasowej ucha polega na wyznaczeniu progów detekcji przerw (interwałów ciszy) w długotrwałych dźwiękach. W eksperymentach tego typu wykorzystuje się szum szerokopasmowy, ponieważ wprowadzenie przerw czasowych do takiego sygnału nie zmienia jego składu widmowego i dzięki temu jedynym czynnikiem umożliw iającym spostrzeganie takich przerw jest czas ich trwania. Rezultaty tych eksperymentów wykazały, że najkrótszy interwał ciszy, jaki potrafimy spostrzec w takich warunkach, trwa 2-3 ms.

Wykorzystanie szumu szerokopasmowego do określenia czasowej zdolności rozdzielczej nie pozwala na uchwycenie wpływu filtrowania peryferyjnego na len proces. Można bowiem spodziewać się. że ponieważ właściwości filtrów słuchowych zmieniają się wTaz z ich częstotliwością środkową, będzie to miało wpływ na cza-

487