492,493

Chronologia

1898: William James wygłasza w Berkeley wykład „Philosophical ( om 1 pi mmi* ant) Pi# Results”, w którym, pod wpływem darwinizmu, twierdzi, że pnices\ tlili} gają jednostce przystosować się do otoczenia. „Człowiek, czymkolwiek |erf^^^Hl jest przede wszystkim bytem praktycznym, który otrzyma! umysł, by do życia na tym świecie”.

1907: James na podstawie wykładów w Bostonie publikuje /kiyiw/mj; Ideę

James zawdzięczał Charlesowi Sandersowi Pcirccowi, kloiy w 1 K • H loku,

How to Make Our Ideas Clear, po raz pierwszy sformułował jej /.wady. iwli'id#«^^Ht j konania ludzkie wynikają z „nawyków działania”. Znaczenie jakiegokolwiek pnWH ••i| nika z praktycznego rezultatu jego zastosowania. Po dwudziestu lalaill    .,

najważniejszą ideę Peircca. Prawda, pisze, „przydarza się idei",. o o/iiil. ona wieczna, lecz uzależniona od zmiennych okoliczności, które ją wriylltf 1 tyzni oznacza dostosowanie idei do życia, a więc także do osobowości NIM^^HhH

że pojęcie prawdy staje się bezużyteczne. Ostatecznym kniei...... piawdy    ■■

Podobnie myślał Nietzsche, uzależniając prawdę od woli mm \    JBi

1909: Publikacja książki Williama Jamesa .7 /’/w,//:>//, I •. I d powmny ht* HWlH

ne jedynie w ich lokalnym otoczeniu. W tym samym roku wy. Imd/I II* WHH

1910: William James umiera.    J

1912: Pośmiertna publikacja Essays in Radicat Empiricism.

1922: Haman Natan■ and C.om lud Johna I )eweya. < downa le/a bi zim iu slęptijąOu >1HH

go pragniemy, dowiadujemy się dopiero post factum, po przyswojeniu noblu naszych działań. Innymi słowy: to,czego pragniemy, jest elektem muryi li d«||j^H| ich przyczyną.    ^

1925: Experience and Naturę De wey a. Według Rorty ego, „najlepsza pra. a I >. watą* czasu przez dwadzieścia pięć lat nic ciekawego nie zdarzyło tlę w iiiiuu 1 k a zofii, choć Dcwcy wciąż żył i cieszył się poważaniem"'⁴.

1931: Urodził się Richard Rorty.

'* Demokracjapofilozofii rozmowa / Richardem Rorty, | w:| (1, Borradorl, H rykańskie, tłum. K. Hr/cehczyn, Poznart 1999,*. 127.

■V I Yagmatyzm    493

^H| 11rodził się Stanley Fish.

^H| I Iii nera Dcwey.

Richard Rorty broni doktorat w Yale na podstawie rozprawy o pojęciu potencjalności.

■Mi 1'icrwsza rozprawa Rorty'ego na temat pragmatyzmu: Pragmatism, Categories and Lan-| t""X^e („Philosophical Review” 1961, t. 70, nr 2).

■y The Linguistic Tum. Zbiór esejów o zwrocie lingwistycznym, zredagowany prze/. Ror-

,    [ iy'cgo.

I Pierwsza książka Ftsha o Miltonie: Surprised by Sin: The Reader in Paradise Tost. Fish I zmierza wówczas w stronę tak zwanej (później) Reader-Response Criticism.

B| Na zaproszenie redaktora „New Literary History" Fish pisze programowy artykuł Li-I teiatura w czytelniku: stylistyka afektywna, który rozpoczyna się od krytyki eseju Beards-I Irya 1 Wimsatta Affectivefa/lacy, a kończy wyznaniem metodycznej niewiary: „metoda I la |... | nie zmierza do żadnego punktu, który byłby jej celem; jest procesem; mówi o do-Błwiadczcniu i sama jest doświadczeniem, ogniskuje się na efektach i jej rezultatem jest pi wicn efekt”⁵⁷.

Hm PhUosophy as a Kind of Writing: Ati Essay on Derrida. Pierwszy esej Rorty ego na temat I I Ifrridy, którego będzie cenił jako „komicznego pisarza” i nie cenił jako „poważnego filozofa”.

• « H Eilo ofia i zwierciadło natury Rorty ego: ostra krytyka epistemologii. Książka przetłu-■ mar zona na szesnaście języków.

Bil /i there a Text in this C/ass? The Authority of lnterpretive Communities - Stanley Fish 1 wprowadza kategorię wspólnoty interpretacyjnej. Wprowadzenie zatytułowane jest: I ) Iow I Stopped Worrying and Learned to Love Interpretation (Jak przestałem się martwić I nauczyłem się kochać interpretację). Jedna z najbardziej dyskutowanych książek litc-I ruluin/nawczych dziewiątej dekady ubiegłego wieku.

|| Mu b ud Km i\ zbiera swoje eseje napisane po zwrocie pragmatycznym w tomie Konse-I kwerh/e pragmatyzmu.

|l Ai\uinst Theory: Literary Studies and the New Pragmatism - zbiór artykułów drukowa-I nvi h w lalach 1982-1985 na łamach „Critical Inquiry”i sprowokowanych esejem Ste-I vrn.i Knappa i Waltera Benn Michaclsa pod tym samym tytułem. „Nasza teza była na-[ stępująca: nikt nic może stanąć poza praktyką, teoretycy powinni przestać próbować to f lubić, a więc przedsiębiorstwo teoretyczne powinno zakończyć swą działalność”.

Przygodnofł, ironia i solidarno!! Richarda Rorty ego: zbiór wykładów wygłoszonych w 19H6 i 1987 roku. Ironia staje się główną postawą filozofa, który nie wierzy w lilozo-llę jako dyskurs uprzywilejowany. Krytyka literacka nic zajmuje się objaśnianiem zna f 1 zeń określonych książek, lecz umieszczaniem ich w różnych kontekstach, tym samym

' h f l-li, Literatura w czytelniku: stylistyka afektywna, tłum. M B bcdcwicz, „Pamiętnik I .i

l |t'Mi kl“ 1981, / l,s. p>|,