5 3c75565cfc

Niewidomi artyści tacy jak Trący, wykorzystując zmysł dotyku, rysują znane im przedmioty {powyżej). Trący całkowicie straciła wzrok w wieku dwóch lat z powodu nowotworu siatkówki. Dotykając kieliszka, potrafi jednak odtworzyć jego kształt. Przesuwając rękę po papierze umieszczonym na kawałku filcu, ustaia, gdzie pióro dotknęło kartki i pozostawiło ślad. Ponieważ kreski w najprostszych rysunkach odzwierciedlają kontury przedmiotów, są one z łatwością rozpoznawane zarówno za pomocą dotyku, jak i wzroku. Dlatego też osoby widzące mogą bez trudu odczytać rysunki niewidomych.

Kathy z Ottawy również artystki amatorki, przywiódł mnie do zbadania jeszcze jednego problemu.

Perspektywa

kathy MIAŁA 30 LAT, gdy po raz pierwszy uczestniczyła w moich badaniach. Nowotwór siatkówki wykryto u niej w pierwszym roku życia. W wieku trzech lat była już całkowicie niewidoma, a i nigdy przedtem nie widziała dokładnie. Mimo to robiła naprawdę dobre wypukłe rysunki.

Pewnego razu naszkicowała kilka różnych układów sześcianu i klocka

w kształcie litery L, które pozwoliły mi ustalić, w jaki sposób odległość wpływa na ich przedstawienie. Gdy bryły leżały obok siebie, naiysowała je takiej samej wielkości, jakie w rzeczywistości były. Gdy jednak sześcian znajdował się dalej niż klocek, zmniejszyła go na rysunku.

Ten drugi rysunek był zgodny z podstawową zasadą perspektywy - kiedy przedmiot się oddala, wydaje się nam mniejszy. (Wyobraźcie sobie, że patrzycie pod pewnym kątem na płot ciągnący się aż po horyzont; jego sztachety wydają się tym krótsze, im dalej od nas się znajdują). Kathy zastosowała właśnie

tę regułę, co sugeruje przypuszczenie, że niewidomi mogą łatwo zrozumieć niektóre aspekty perspektywy. Po rozważeniu hipoteza ta wydała mi się rozsądna. Zaw^rsze patrzymy na jakiś obiekt z pewnego punktu obserwacyjnego, ale tak samo jest, kiedy po niego sięgamy - czynimy to też z określonego miejsca.

Aby udowodnić tę hipotezę, przeprowadziliśmy odpowiednie badania z Paulem Gabiasem z University of British Colum- » bia w Okanagan, który pracował wtedy | w New York University.

Przygotowaliśmy pięć wypukłych ry- * sunków: jeden stołu i cztery' sześcianu §

ZMYSŁY BEZ TAJEMNIC

52 ŚWIAT NAUKI