528

go. Nic trzeba chyba przekonywać. że źrenica wyjściowa jest łez obrazem źrenicy wejściowej. Łatwo zarazem stwierdzić, dlaczego każdy promień przechodzący przez źrenicę wejściową i trafiający do układu pr/ejd/ie przez układ, biegnąc tez przez źrenicę wyjściową - tak jest. bo nie ma ..mniejszej" przesłony w układzie Czasem przesłonę aperturową stanowi oprawa pierwszej soczewki i wtedy oczywiście źrenicą wejściową jest przesłona apenurowa.

Promień wychodzący z osiowego punktu przedmiotu i wchodzący jeszcze do układu, czyli przechodzący brzegiem źrenicy wejściowej, jest promieniem apertu-rowym. Na podstawie jego biegu wprowadzono ważne, szczególnie w mikroskopu, pojęcie apertury numerycznej Apertura numeryczna A jest to iloczyn współczynnika załamania ośrodka między przedmiotem a układem optycznym i sinusa kąta aperturowego u:

A * nsinif    (16.12)

Przesłona apenurowa nic tylko wybiera pęk promieni, które tworzą obraz, ale wpływa także na ich bieg! Wiemy bowiem, źe na każdej krawędzi światło ulega ugięciu (dyfrakcji). Więc część światka - U ugięta - przechodzi przez układ innymi drogami mź by z prawa załamania wynikało. Z tego powxxlu obraz punktu będzie stanowić plamka dyfrakcyjna. Ściślej, na skutek interferencji św taiła ugiętego i nic-ugiętego obraz punktu jest zbiorem koncentrycznych pierścieni o zmiennym natężeniu światła (ryc. 16.11). Obraz ten jest obrazem dyfrakcyjnym przesłony apertu rowej utworzonym przez światło wychodzące z odwzorowywanego punktu.

Ryc. 16.11. Rozkład natężenia światła w obrazie punktu przy kołowej przesłonie aperturo-wej układu optycznego.

528